چکیده: هدف از تحقیق حاضر پهنه‌بندی سیل و شناسایی پهنه‌های خطر در برابر سیل در شهرستان آق‌قلا می‌باشد. به منظور پهنه‌بندی سیل رخ داده در فروردین ماه 1398 و برآورد مساحت و تغییرات سری زمانی پهنه‌های سیلابی از تصاویر ماهواره‌ای سنتینل-1، سنتینل-2 و لندست-8 به دلیل رزولوشن مکانی بالا و رایگان و در دسترس بودن استفاده شده است. بعد از پردازش‌های انجام شده بر روی تصاویر، شاخص‌های شناسایی آب، NDWI و MNDWI بر تصاویر اعمال گردید. بیشترین مساحت پهنه‌های سیل مربوط به شاخص MNDWI در تاریخ چهاردهم فروردین 1398 بود که برای شهرستان و شهر آق‌قلا به ترتیب برابر 262.453 و 51.091 کیلومتر مربع بدست آمد. سپس پهنه‌های سیل برای دوره بازگشت‌های 10، 50، 100 و 500 ساله به کمک نرم افزار HEC-RAS شبیه‌سازی گردید. نتیجه نشان داد رودخانه گرگانرود در صورت عدم لایروبی برای دوره بازگشت‌های 500 ساله به بالا دچار بیرون‌زدگی جریان از کانال رودخانه می‌شود. به منظور بررسی اثر مرفولوژی کانال رودخانه گرگانرود بر پهنه‌های سیل، شاخص طول کانال، عرض کانال، شاخص خمیدگی و میانگین شعاع پیچانرودهای کانال در چهار بازه در حدفاصل روستای سلاق‌یلقی تا روستای دوگونچی محاسبه گردید. در حدفاصل روستای سلاق‌یلقی تا ابتدای شهر آق‌قلا شاخص سینوزیته برابر 3.88 می‌باشد که نشان دهنده کانال با پیچانرودی شدید است و همچنین میانگین عرض بستر کم و وجود شیب کم در حدفاصل شهر آق‌قلا تا روستای دوگونچی باعث برگشت سیلاب به محدوده شهری آق‌قلا می‌شود. در گام آخر با تعیین معیارها و زیرمعیارها موثر در ایجاد سیل رودخانه گرگانرود و شهرستان آق‌قلا، با بازدیدهای میدانی و مشورت با کارشناسان خبره سیل استان گلستان شناسایی و به کمک روش سلسله مراتبی AHP وزن‌دهی و در نرم‌افزار GIS همپوشانی و نقشه‌های پهنه‌بندی خطر سیل تهیه شد. معیارهای توپوگرافی و مرفولوژی به ترتیب با اوزان 0.353 و 0.333 بیشترین تاثیر در بوجود آمدن سیلاب در شهرستان آق‌قلا دارند. به منظور صحت‌سنجی نقشه نهایی پهنه‌بندی خطر سیلاب با پهنه‌های سیلاب بدست آمده از تصاویر ماهواره‌ای و تصاویر هلی‌شات آرشیوی از سیل مقایسه گردید. 4.45 درصد از مساحت شهرستان آق‌قلا در پهنه خطر خیلی کم، 21.43 درصد در پهنه‌ی خطر کم، 20.95 درصد در پهنه خطر متوسط، 35.27 درصد در پهنه خطر زیاد و 17.9 درصد از شهرستان آق‌قلا در پهنه پرخطر قرار گرفت. کانالیزه کردن و لایروبی کانال رودخانه در محدوده روستای سلاق‌یلقی تا روستای گنگیرما، بهسازی پل‌ها و کانالیزه کردن رودخانه در محدوده روستای یامپی، لایروبی کردن و بسترسازی مناسب در محدوده شهری رودخانه گرگانرود از اقداماتی است که می‌تواند به کاهش خطر سیل در شهرستان آق‌قلا کمک نماید.