چکیده: قارچ های بیمارگر حشرات در سلسله قارچ ها به طور گسترده پراکنده شده اند. برخی از این قارچ ها طیف میزبانی محدودی داشته درحالی که برخی دارای طیف میزبانی گسترده ای می باشند. چندین گونه از این قارچ ها پتانسیل کنترل بیولوژیک عوامل بیماری های گیاهی و حشرات را دارند. mextarhizium spp. قارچ بیمارگری است که برای کنترل بیولوژیک طیف وسیعی از آفات نظیر راسته های بال پولک داران و سخت بال پوشان استفاده شده است. mextarhizium به طور عمده بر پایه ویژگی های مورفولوژیکی و ملکولی شناسایی می گردد. هدف این پایان نامه جداسازی و شناسایی واریته های این قارچ با استفاده از فواصل رونویسی شده داخلی (ناحیه (ITS می باشد. ما به بررسی 30 جدایه جمع آوری شده از خاک های مناطق گوناگون شاهرود و شمال ایران پرداختیم. این جدایه ها به صورت جزئی با استفاده از صفات مورفولوژیکی مانند نرخ رشد، اسپورزایی، بیماری زایی علیه Tribolium castaneum (Col, Tenebrionidae) شرح داده شدند. آزمایشات مورفولوژیک نشان داد همبستگی میان این 3 پارامتر وجود دارد. تجزیه و تحلیل توالی های ITS و S8/5 ریبوزومی برای شناسایی گونه ها و سویه های این قارچ به کار برده شد. نواحی ITS با استفاده از پرایمرهای ITS1 و ITS4 قطعه ای به طول تقریبی 530 جفت باز را تکثیر نمود. توالی های به دست آمده با استفاده از نرم افزار Codon Code Aligner هم ردیف شدند و در کنار توالی 12 گونه شناخته شده mextarhizium برای رسم درختچه در نرم افزار مگا (روش ماکسیمم پارسیمونی با بوت استرپ 1000) مورد استفاده قرار گرفتند. در میان 8 کلاستر به وجود آمده، 5 کلاستر حاوی 25 جدایه به دست آمده از اقلیم شاهرود و شهرستان های اطراف، فاقد همتایی از گونه های شناخته شده بودند و احتمال وجود 5 گونه جدید در این مناطق وجود دارد که این امر نیازمند مطالعات ملکولی با نشانگرهای دیگر می باشد. 5 جدایه شناسایی شده نیز به گونه های M. flavoviride، M. anisopliae، M. robertsii، M. guizhouense و M. velutinum تعلق دارند.