چکیده: گیاهان می‌توانند به‌عنوان منبعی برای تولید اسید های چرب امگا-3 مورد استفاده قرار گیرند و این فرآیند تولیدی با مهندسی گیاهان برای داشتن ژن‌های کدکننده آنزیم‌های مسیر بیوسنتز میسر خواهد شد. گیاه کلزا با توجه به میزان درصد بالای روغن موجود در بذر و همچنین میزان مناسب ذاتی اسیدهای چرب امگا-3 به اسیدهای چرب امگا-6 در محتوای روغنی، می‌تواند کاندیدای مناسبی جهت انجام تحقیقات درزمینه‌ی تولید گیاهی این دسته از اسیدهای چرب باشد. این تحقیق با هدف ایجاد داده‌های ژنتیکی به‌منظور تولید امگا-3 در کلزا از طریق روش های مهندسی ژنتیک، انجام شد. با توجه به اینکه مسیر دلتا-6 دسچوراز مسیر رایج تولید اسیدهای چرب امگا-3 در جانداران مختلف است، در ابتدا محتوای روغنی یک نمونه از بذر کلزا استخراج و با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی، نوع و مقدار اسیدهای چرب مختلف موجود در محتوای روغن کلزا مشخص شد، بعلاوه با انجام مطالعات بیوانفورماتیکی و از طریق مقایسه توالی‌های کدکننده ژن‌های دلتا-6 دسچوراز و دلتا-6 الانگاز در قلمرو گیاهی با ژنوم کلزا، وجود توالی‌های مشابه در ژنوم کلزا موردبررسی قرار گرفت. در ادامه و با توجه به نتایج مطالعات بیوانفورماتیکی انجام‌شده که باعث شد تا هیچ توالی مشابهی با توالی کد کننده ژن‌های دلتا-6 دسچوراز و دلتا-6 الانگاز در ژنوم کلزا یافت نشود، وجود ژن‌های کد کننده مسیر دلتا-9 الانگاز برای تولید اسیدهای چرب امگا-3، در ژنوم کلزا موردبررسی قرار گرفت. مقایسه توالی‌های کد کننده ژن‌های دلتا-9 الانگاز و دلتا-8 دسچوراز موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی با ژنوم کلزا، باعث یافتن یک سری توالی دارای شباهت به‌توالی‌های دلتا-8 دسچوراز گردید. درنتیجه با تطابق توالی‌های مختلف کد کننده ژن دلتا-8 دسچوراز در گیاهان، نقاط حفاظت‌شده توالی این ژن شناسایی و با استفاده از این نقاط به طراحی پرایمر های غیراختصاصی اقدام شد. در ادامه از بافت‌های برگ و بذر کلزا RNA استخراج شد و پس از سنتز cDNA و با استفاده از پرایمر های طراحی‌شده توالی کد کننده ژن دلتا-8 دسچوراز در ژنوم کلزا، تکثیر شد. توالی تکثیرشده پس از انجام الکتروفورز و تایید طول مورد انتظار، از ژل آگارز استخراج و در وکتور TA همسانه سازی گردید. سپس این وکتور تراریخت به سوش DH5a باکتری E.coli انتقال یافت و پس از انجام مشاهده کلنی‌های آبی-سفید و تایید موفقیت‌آمیز همسانه‌سازی، توالی تکثیرشده مورد توالی‌یابی قرار گرفت. در آخر توالی بدست آمده با سایر توالی‌های کدکننده دلتا-8 دسچوراز مقایسه گردید و درنتیجه به‌عنوان یک توالی منحصربه‌فرد شناسایی شد.