چکیده: کلزا یکی از مهم ترین گیاهان دانه روغنی جهان به شمار می رود. علی رغم تولید گیاهان تراریخته کلزا کارآیی انتقال ژن در این گیاه پایین می باشد. به منظور بررسی تاثیر سویه های مختلف آگروباکتریوم و امواج اولتراسونیک بر فراوانی انتقال ژن به گیاه کلزا، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی به ترتیب با 3 و 5 تکرار در ریزنمونه های کوتیلدونی کلزا رقم Okapi انجام شد. در آزمایش مربوط به سویه، سویه های آگروباکتریوم LBA4404 ،EHA101 وGV3850 حامل پلاسمیدpBI121 و ژن هایgus و nptII مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد که بین سویه های آگروباکتریوم به کار رفته در این تحقیق اختلاف معنی داری از لحاظ توانایی انتقال ژن به گیاه کلزا وجود دارد و بالاترین درصد تراریختی مربوط به سویه GV3850 (3%) و پایین ترین درصد تراریختی مربوط به سویه LBA4404 (1%) بدست آمد. در آزمایش مربوط به امواج اولتراسونیک از آگروباکتریوم سویه EHA101 استفاده شد. ریزنمونه های کوتیلدونی در معرض تیمارهای مختلف امواج اولتراسونیک (2، 5، 10و 20 ثانیه) قبل از هم کشتی با آگروباکتریوم قرار گرفتند. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد که بین زمان های مختلف تیمار اولتراسونیک اختلاف معنی داری وجود دارد، به گونه ای که بالاترین درصد تراریختی مربوط به تیمار 20 ثانیه (10%) و پایین ترین درصد تراریختی مربوط به تیمار شاهد (2%) بدست آمد. نتایج واکنش PCR روی گیاهان باززا شده بر روی محیط انتخابی با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن هایgus و nptII، تکثیر قطعه حدود bp521 برای ژن gus و قطعهbp 1341 برای ژن nptII را در هر دو آزمایش تایید کرد.