چکیده: امروزه گیاهان دارویی، با توجه به جایگاه ویژه‌‌‌ای که در بهداشت و سلامت جامعه دارند، همواره مورد توجه مراکز علمی و تحقیقاتی هستند. در این راستا و با توجه به گسترش تقاضا برا‌ی گیاه درمانی، بررسی و تحقیق در این زمینه ضرور‌ی است و گسترش تحقیقات در این زمینه، احساس میشود. استفاده از خرفه به عنوان یک گیاه خوراکی و دارویی سابقه‌ی طولانی دارد به طوری که در لیست سازمان بهداشت جهانی به عنوان داروی همه دردها معرفی شده است. خشکی مهمترین عامل محدود کننده برای تولید محصول است و به طور فزاینده به یک مشکل عمده در بسیاری از مناطق جهان تبدیل شده است. خشکی یکی از تنش‌های محیطی بوده که روی اکثر مراحل رشد، ساختار و فعالیت‌های گیاهی آثار مخرب و زیان آوری وارد می سازد. امروزه کاربرد سا‌لیسیلیک اسید به عنوان یکی از هورمون‌های گیاهی در افزایش مقاومت گیاهان به تنش‌هایی همچون خشکی افزایش یافته است. آزمایش پیش بینی شده برای این تحقیق فاکتور‌یل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار می‌باشد. فاکتورها شامل: محلول‌پاشی سا‌لیسیلیک اسید شامل چهار سطح0(، 5/0، 1و 5/1 میلی مولار) و تنش خشکی در سه سطح عدم تنش، تنش ملایم و تنش شدید(6، 12و 18روز آبیاری) بود. محلول پاشی یک هفته قبل از گلد‌هی انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر تنش کم آبیاری در کلیه صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار شد. با افزایش شدت تنش اغلب صفات مورد بررسی کاهش یافته به غیر از میزان پرو‌لین در برگ که با افزایش سطح تنش این صفت افزایش می‌یابد. همچنین کلرو‌فیلb در شرایط تنش شدید نسبت به تنش ملایم افزایش یافت. محلول‌پاشی سا‌لیسلیک اسید بر سطح برگ و مقدار روغن دانه تاثیری نداشت. در بین سطوح سالیسیلیک اسید، محلول‌پاشی بوته ها با 1 میلی ‌مولار سا‌لیسیلیک‌اسید موجب افزایش صفات ارتفاع، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه، میزان کلرو‌فیلa،b، کارتنوئید‌ها و میزان پرو‌لین شد. بوته‌ها‌یی که محلول‌پاشی 1 میلی‌مولار‌ سا‌لیسیلیک‌اسید در شرایط بدون تنش را دریافت کرده‌اند دارای تعداد دانه در کپسول، کلرو‌فیلa، کارتنو‌ئید بیشتری بوده‌‌اند. اما در وزن هزار‌دانه بوته‌ها‌یی که با صفر میلی مولار‌ سا‌لیسیلیک‌اسید در شرایط بدون تنش محلول پاشی شده بودند دارای بیشترین وزن هزاردانه شدند. در نهایت کاربرد سا‌لیسیلیک‌اسید در شرایط تنش کم آبیاری سبب بهبود اغلب صفات کمی و کیفی گیاه می شود.