چکیده: کانسار مس قله چیلی در 175 کیلومتری جنوب شهرستان شاهرود در استان سمنان، در بخش شمالی پهنه ساختاری ایران مرکزی واقع شده است. واحدهای سنگی محدوده مورد مطالعه شامل گدازه های با ترکیب آندزیتی، آندزیت- بازالتی و داسیتی، واحدهای آذرآواری شامل توف آندزیتی تا آندزیت- بازالتی و لیتیک توف و توده های نفوذی با ترکیب گرانودیوریتی تا مونزودیوریتی می باشد. براساس مطالعات ژئوشیمیایی، سنگ های آذرین منطقه داری ماهیت کالک آلکالن و از نوع متاآلومین هستند، و از نظر زمین ساختی در کمان آتشفشانی مربوط به مناطق فرورانش تشکیل شده اند. دگرسانی های آرژیلیک، سریسیتی، اپیدوتی و سیلیسی در منطقه غالب هستند. بر پایه شواهد صحرایی، کانه نگاری و ژئوشیمیایی دو تیپ کانه زایی متفاوت در محدوده قله چیلی وجود دارد: 1( رگه های سیلیسی کانه دار که با توده های مونزودیوریتی و گدازه های آندزیتی میزبانی می شوند. کالکوپیریت، پیریت، گالن و اسفالریت کانه های دورنزاد، کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت، هماتیت، گوتیت و لیمونیت کانه های برونزاد و کوارتز، کلسیت و کانی های رسی کانی های باطله این تیپ کانه زایی هستند. ساخت های غالب کانی زایی از نوع رگه- رگچه ای و پرکننده فضاهای خالی می باشند و بافت ها شامل رگه- رگچه ای پرکننده فضای خالی، دانه پراکنده، جانشینی و باقیمانده هستند. مقادیر مس، سرب، روی به ترتیب 2/7 ، 0/27 ، 0/06 و طلا18 میلی گرم در تن است، که در این میان عیارهای مس و سرب قابل توجه هستند. در الگوی عناصر خاکی کمیاب رگه های سیلیسی کانه دار که نسبت به ترکیب گوشته اولیه و کندریت به هنجار شده است، غنی شدگی LREE/HREE و آنومالی مشخص Eu وجود دارد. مطالعات میکروترمومتری میان بارهای سیال بر روی کوارتزهای همزاد کانه زایی رگه ای مقادیر دمای همگن شدگی را از 140 تا 266 درجه سانتی گراد (متوسط 143) نشان می دهد، میزان شوری سیالات کانه ساز نیز از 0/7 تا 10/61 درصد وزنی نمک طعام (متوسط 4/9 درصد) تغییر می کند. براساس مقادیر دمای همگن شدگی و شوری، کانی سازی مس در فشارکمتر از 50 بار و عمق تقریبی 400 متر رخ داده است. 2) کانی زایی مس همراه با سنگ های آندزیتی تا آندزیت- بازالتی: سنگ های میزبان این تیپ کانه زایی دارای رنگ قهوه ای متمایل به قرمز تا ارغوانی و دارای ترکیب آندزیت تا آندزیت- بازالتی است. کالکوسیت و پیریت از کانی های درونزاد و کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت، آزوریت، کریزوکولا، هماتیت، گوتیت و لیمونیت از کانی های برونزاد و کانی های باطله پلاژیوکلاز، آمفیبول، کانی های رسی، کوارتز و کلسیت می باشند. فرم های رگه- رگچه ای و پرکننده فضاهای خالی از ساخت های غالب و رگه- رگچه ای، پرکننده فضای خالی و دانه پراکنده از بافت های غالب این کانی سازی هستند. مس تنها عنصر معدنی مهم است و مقدار آن 2/7 درصد می باشد. در الگوی عناصر خاکی کمیاب که نسبت به ترکیب گوشته اولیه و کندریت به هنجار شده است، غنی شدگی LREE/HREE و آنومالی مثبت قوی Eu وجود دارد. بر پایه شواهد زمین شناسی، کانی شناسی، ژئوشیمی و میانبارهای سیال رگه های سیلیسی کانه دار منطقه قله چیلی با کانسارهای مس رگه ای گرمابی و کانه زایی مس همراه با سنگ های آندزیتی تا آندزیت- بازالتی با کانه زایی های نوع لایه های قرمز سنگ های آتشفشانی مشابهت دارد.