چکیده: منطقه مس زرندیه در استان مرکزی، شمال شرق ساوه و در فاصله 8 کیلومتری جنوب شرق شهر مأمونیه واقع شده است. از نظر زمین ساختی، این محدوده در بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه- دختر قرار دارد. قدیمی ترین واحدهای سنگ شناختی ریولیت، ریوداسیت، آندزیت، تراکی آندزیت و سنگ های آذرآواری ائوسن-اولیگوسن است. توده های نفوذی و نیمه عمیق دیوریت، مونزودیوریت و گابرو به سن پس از ائوسن (احتمالاً میوسن) به درون سنگ های آتشفشانی تزریق شده است. کانه-زایی مس در منطقه زرندیه عمدتاً به صورت رگه و رگچه ای، برشی و پرکننده فضاهای خالی در سنگ های نفوذی و آتشفشانی (بویژه سنگ های نفوذی) مشاهده می شود. دگرسانی ها عبارت از پروپیلی تیک، آرژیلیک، سریسیتی، سیلیسی، کربناتی، اکسید آهنی و آلبیتی. کانی های اولیه شامل پیریت، کالکوپیریت (کانه اصلی)، بورنیت، الیژیست و انواع ثانویه شامل کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت، آزوریت، مس خالص، هماتیت، گوتیت و لیمونیت می باشد. مهم ترین بافت های منطقه از نوع دانه پراکنده، رگه- رگچه ای، برشی، پرکننده فضاهای خالی و جانشینی است. همچنین ساخت-های منطقه شامل رگه-رگچه ای و پرکننده فضاهای خالی می باشد. براساس مطالعات ژئوشیمیایی، سنگ های آذرین نفوذی ماهیت کالک آلکالن و از نوع متاآلومین بوده و در زمره گرانیت های نوع I طبقه بندی می شوند. همچنین از نظر موقعیت زمین ساختی، کمان آتشفشانی مرتبط با مناطق فرورانش و برخوردی هستند. بررسی ضرایب همبستگی نشان می دهد که Cu بیشترین همبستگی را به ترتیب با عناصر Ag، As، Zn، Cd، Pb و تا حدودی Mn و Feدارد. میزان همبستگی Cu با Mo وAu بسیار ناچیز است. بر پایه مطالعه سیالات درگیر، دمای همگن شدگی از 152.7 تا 226.5 درجه سانتی گراد (متوسط °C 195) و میزان شوری از 20.89 تا 25.64 درصد وزنی معادل نمک طعام (متوسط 23%) تغییر می کند، که به اختلاط آبهای ماگمایی و جوی (بویژه آب های ماگمایی) بعنوان حجم اصلی سیال های کانه ساز اشاره دارد، که در عمق کم جای گرفته اند. براساس مقادیر دمای همگن شدگی و شوری، کانی سازی مس در فشار کمتر از 50 بار و عمق کمتر از 500 متری رخ داده است. شواهد زمین شناسی، کانی شناسی، ژئوشیمیایی و حرارت سنجی میانبارهای سیال کانی سازی در مس زرندیه را از نوع رگه ای گرمابی مرتبط با سنگ های گرانیتوئیدی معرفی می نماید.