چکیده: به آبخوان هایی که از دو یا بیش از چند لایه آبدار تشکیل شده باشد، آبخوان چند لایه گفته می-شود. این آبخوان ها می توانند از یک لایه آبدار آزاد و چند لایه آبدار محبوس تشکیل شده باشند. برای بررسی جریان آب زیرزمینی در آبخوان های چند لایه از لاگ های لیتولوژی، تراز سطح ایستابی و تراز پیزومتری، نتایج آزمون پمپاژ و خصوصیات هیدروشیمیایی استفاده می گردد. دشت مرند از جمله مناطقی است که از وجود منابع آب سطحی دائمی بی بهره بوده و بهره برداری بیش از اندازه از منابع آب زیرزمینی باعث افت سطح آب زیرزمینی شده است. براساس نتایج داده های ژئوفیزیکی و لاگ چاه های حفر شده در این دشت آبخوان ، از نوع چند لایه ای تشخیص داده شده است. در قسمت شرق، آبخوان از نوع آزاد بوده و از قسمت میانی آبخوان تا انتهای غربی آن علاوه بر لایه آزاد یک لایه آبدار محبوس نیز گسترش دارد. بررسی نوسانات در چاه های مشاهده ای (گمانه های حفر شده در لایه آزاد) نشان می دهد سطح ایستابی دارای روند کاهشی با متوسط نرخ افت 49/0 متر بر سال می باشد. بررسی نوسانات در پیزومترها (گمانه های حفر شده در لایه آبدار محبوس) نیز روند کاهشی سطح پیزومتری با نرخ افت 7/0 متر بر سال را نشان می دهد. خطوط هم پتانسیل در لایه آزاد نشان می دهد که این لایه از حاشیه جنوب شرقی، شمالی و شرقی تغذیه و از سمت غرب تخلیه می گردد. لایه آبدار محبوس نیز از سمت جنوب شرق تغذیه و از سمت غرب تخلیه می شود. با توجه به ضخامت لایه ناتراوا و برداشت همزمان چاه ها از هر دو لایه امکان تبادل بین لایه های آبدار آزاد و محبوس از طریق لایه ناتراوا بعید به نظر می رسد. لیکن امکان تبادل از طریق چاه های بهره برداری در مواقعی که بهره برداری از آنها صورت نمی گیرد به دلیل وجود اختلاف انرژی (حداقل 5 متر و حداکثر 55 متر) محتمل می باشد. بررسی داده های کیفی نشان داد که تیپ آب در لایه آبدار آزاد در قسمت جنوب شرق آبخوان بی کربناته و در نواحی دیگر کلروره می باشد. تیپ آب در لایه آبدار محبوس از نوع تیپ بی کربناته می باشد. میزان هدایت الکتریکی در لایه آبدار آزاد از 335 میکروزیمنس بر سانتی متر در جنوب شرق تا 4800 میکروزیمنس بر سانتی متر در نواحی غرب لایه می رسد. میزان آن در لایه آبدار محبوس از 818 میکروزیمنس بر سانتی متر در مقطع ورودی لایه تا بیش از 2000 میکروزیمنس بر سانتی متر در محل خروجی لایه می رسد. تشابه تیپ آب زیرزمینی و هدایت الکتریکی در لایه آبدار محبوس با قسمت جنوب شرقی لایه آبدار آزاد نشانگر تغذیه لایه آبدار محبوس از این ناحیه می باشد. بررسی نتایج آزمون های پمپاژ انجام گرفته برای هر دو لایه مقادیر 200 تا 600 متر مربع بر روز را برای لایه آبدار آزاد و مقادیر 200 تا 400 متر مربع بر روز را برای لایه آبدار محبوس نشان می دهد