چکیده: منطقه نوکه- عطاری در 10 تا 12 کیلومتری شمال- شمال شرق سمنان واقع شده است. این منطقه از لحاظ ساختاری و تقسیمات زمین شناسی در انتهای زون البرز مرکزی قرار دارد. واحدهای سنگی موجود در منطقه شامل پیکره های رسوبی، آذرین و دگرگونی می باشد. پیکره های آذرین نفوذی شامل گابروها و گرانیتوئیدها هستند. گرانیتوئیدهای منطقه نوکه، عمدتاً گرانودیوریتی تا آلکالی فلدسپار گرانیتی هستند، در حالیکه توده های نفوذی منطقه عطاری بیشتر دارای ترکیب گابرویی و مونزوگابرویی می باشند. کوارتز، پلاژیوکلاز و فلدسپات پتاسیم کانیهای اصلی گرانیتها را تشکیل می دهند. سایر سازنده های این سنگها بیوتیت، آمفیبول، اسفن، کانیهای اپک هستند. انواع بافتهای گرانولار، میرمکیتی، گرافیکی و پرتیتی در آنها مشاهده می شود. پلاژیوکلاز، اوژیت و الیوین کانیهای اصلی گابروها و دیوریتها را تشکیل می دهند، از سایر سازنده های این سنگها می توان به آپاتیت، کانیهای اپک اشاره کرد. کلریت، اپیدوت، سریسیت و کلیست نیز کانیهای ثانویه در این سنگها هستند. بافتهای گرانولار، اینترگرانولار و افیتیک نیز در آنها مشاهده می شود. نمودارهای ژئوشیمیایی رسم شده بر اساس عناصر اصلی و کمیاب سنگهای مورد مطالعه نشان دهنده عدم ارتباط ماگمایی و ژنتیکی سنگهای گابرویی و گرانیتی منطقه مورد مطالعه با یکدیگر و عدم نشأت گرفتن آنها از یک ماگمای واحد می باشد. با توجه به مطالعات صحرایی، پتروگرافی و ژئوشیمیایی صورت گرفته سنگهای گابرویی از ذوب یک منشاء گوشته ای غنی شده و سنگهای گرانیتی از ذوب سنگهای آذرین پوسته ای منشاء گرفته اند. سنگهای گرانیتوئیدی دارای ماهیت متاآلومین تا پرآلومین ضعیف و متعلق به گرانیتوئیدهای سری I قوسهای آتشفشانی حاشیه قاره ای نواحی کوهزایی هستند. دراثر متاسوماتیسم و تبادل عناصر و سیالات بین توده های نفوذی گرانیتی و سنگهای میزبان آنها، اسکارن زایی آهن و همچنین پاراژنز گارنت- مگنتیت- دیوپسید اسکارن و اسکاپولیت زایی در آلکالی فلدسپار گرانیتها و توفها صورت گرفته است. دگرگونی مجاورتی مزبور در حد رخساره پیروکسن هورنفلس و حداکثر دمای تشکیل 500 تا 600 درجه سانتیگراد و فشار حدود 2 کیلوبار صورت گرفته است.