چکیده: منطقه رزّه که بخشی از شمال زون ساختاری ایران مرکزی است در شمال شرق ترود و جنوب شرق شاهرود واقع شده است. در این منطقه، تعداد قابل توجّهی توده آذرین نیمه‌عمیق رخنمون دارد که عمدتاً به صورت گنبد و دایک ( و ندرتاً سیل) جایگزین شده‌اند. گنبدهای بازمین و اندرکوه از نمونه های بارز آن ها هستند. این گنبدها در درون سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی- رسوبی ائوسن نفوذ کرده و جایگزین شده اند. بر اساس مشاهدات صحرایی و تعیین سن‌های صورت گرفته برروی توده‌های نفوذی مشابه، آنها دارای سن جوان‌تر از ائوسن زیرین می‌باشند و به احتمال قوی دارای طیف سنی ائوسن میانی تا بالایی هستند و دارای طیف ترکیبی غالب تراکی‌آندزی‌بازالت و تراکی آندزیت می باشند. سنگ های سازنده این گنبدها بافت های پورفیری، گلومروپورفیری، میکرولیتی- پورفیری، جریانی و غربالی نشان می دهند. سنگ‌‌های سازنده این گنبد‌ها حاوی آنکلاوهایی هستند که از لحاظ شکل، ترکیب کانی‌شناسی و سنگ‌شناسی بسیار متنوع می‌باشند. این آنکلاوها دارای ماهیت آمفیبولیتی، گنیسی، میکاشیستی، لخته‌های مافیک و میکروگرانولار مافیک می‌باشند. آنکلاوهای آمفیبولیتی، گنیسی و میکاشیستی شواهد بارز آلایش ماگمایی توسط پوسته‌ قاره‌ای به حساب می‌آیند. آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک و لخته‌های مافیک، شواهد بارزی از اختلاط ماگمایی می‌باشند. با توجه به زمین‌شناسی عمومی منطقه آنکلاوهای آمفیبولیتی و گنیسی از سنگهای دگرگونی بخش‌های پوسته تحتانی سرچشمه گرفته‌اند. لخته های مافیک و آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک حاصل تبلور اولیه اجزاء مافیک ماگما و اختلاط بعدی آنها در خلال صعود ماگما می‌باشند. با توجه به نتایج آنالیزهای شیمیایی و دیاگرام‌های ژئوشیمیایی، این سنگ‌ها روند تبلور تفریقی تقریباً یکنواختی نشان می‌دهند. بر اساس دیاگرام‌های عناصر ناسازگار- ناسازگار، ناسازگار- سازگار و سازگار- سازگار در مقابل یگدیگر، سنگ های مورد مطالعه از روند تبلور تفریقی همراه با آلایش و هضم پوسته (AFC) پیروی می‌کنند، لیکن فرایند تبلور تفریقی نقشی بسیار مؤثرتر داشته است. بر اساس نمودارهای عناصر خاکی نادر و نمودارهای عنکبوتی بهنجار شده، سنگ‌های مورد مطالعه از عناصر لیتوفیل بزرگ یون، عناصر خاکی نادر سبک غنی‌شدگی و از عناصر نادر خاکی سنگین و برخی عناصر با قدرت میدانی بالا تهی شدگی نشان می دهند. این موارد با ویژگی‌های ماگماهای محیط‌های کمان قاره‌ای متناسب و سازگار می‌باشد. براساس ویژگی های ژئوشیمیایی، سنگ‌های مورد مطالعه در زمره آداکیت‌های سیلیس‌ پایین قرار می‌گیرند. آداکیت‌های سیلیس پائین (LSA) از تبلور مذابهای حاصل از ذوب گوه گوشته‌ای پریدوتیتی متاسوماتیسم شده توسط سیالات آزاد شده در طی فروررانش و دگرگونی ورقه اقیانوسی فرورونده نئوتتیس سبزوار- درونه، حاصل شده‌اند.