چکیده: منطقه باشتین، با مساحت تقریبی 150 کیلومترمربع در غرب سبزوار، در استان خراسان رضوی قرار گرفته است. این منطقه، بخشی از زون افیولیتی سبزوار است. که تعداد زیادی گنبد نیمه عمیق با ترکیب آندزیت تا ریولیت در مجموعه افیولیتی مذکور و سنگهای همراه آنها نفوذ کرده اند. قطعاتی از سنگهای میزبان شامل توفهای سیلتستونی، ولکانی کلاستها و هارزبورژیتها به صورت آنکلاو در این گنبدها یافت می شوند. حضور حجم زیادی از قطعات تخریبی نشأت گرفته از این گنبدها در کنگلومرهای پلیوسن- پلیستوسن و عدم حضور آنها در واحدهای مارنی میوسن نشان می دهد که احتمالاً این گنبدهای در مرز زمانی میوسن- پلیوسن در سطح زمین رخنمون یافته اند. البته در بخشهای شمالی تر یعنی به سمت نوار آتشفشانی اسفراین- قوچان،گنبدهای ساب ولکانیک با ترکیب مشابه ولی بسیار جوانتر نیز یافت می شود که سن آنها حدود 2 ملییون سال می باشد. سنگهای نیمه عمیق یا بیرونی دانه ریز تا دانه متوسط هستند. در برخی موارد این سنگها به قدری دانه ریز هستند که شناسایی اجزاء سازنده آنها با چشم غیرمسلح امکان پذیر نیست. سنگهای مورد مطالعه عمدتاً بافت پرفیری، گلومروپرفیری، پرفیری میکرولیتی، پرفیروئیدی و میکروگرانولار نشان می دهند. این سنگها همچنین دارای ماهیت متاآلومین بوده و به سری کالک-آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا تعلق دارند. روندهای مشاهده شده در نمودارهای ژئوشیمیایی مختلف (نمودارهای هارکر، نمودارهای ضریب تفریق و...)، وقوع فرایند تفریق بلوری ماگمایی را برای تحول سنگهای مورد مطالعه تائید می کند. سنگهای مورد نظر دارای ویژگیهای ژئوشیمیایی آداکیتها هستند و در گروه آداکیتهای غنی از سیلیس قرار می گیرند. بررسیهای پتروژنتیکی حاکی از آن است که این سنگها از ذوب بخشی ورقه اقیانوسی فرورونده (متابازیت) در یک زون فرورانش قوسی، از طریق نرخ ذوب بخشی متوسط و تبلور تفریقی در شرایط فشار بالا، حاصل شده اند. ضمناً ماگمای سازنده سنگهای مورد مطالعه در طی صعود به ترازهای بالاتر پوسته یا جایگزینی در نوار افیولیتی، متحمل فرایندهای تفریق و آلایش ماگمایی (AFC) شده اند. حضور آنکلاوهایی از جنس سنگهای میزبان در گنبدهای مورد مطالعه شده، مؤید این امر است.