چکیده: با توجه به اینکه در مدل لایه‌ای، برای بررسی هسته‌های زوج-زوج با پیچیدگی‌های بیشتری نسبت به سایر هسته‌ها روبرو هستیم، در مدل خوشه‌ای با در نظر گرفتن چند فرض اولیه برای ساده سازیِ مسئله، سعی بر این است که توصیف دینامیکی مناسبی از سیستمهای کوانتومی هسته‌های آلفا- مزدوج ارائه شود. به طور کلی می‌توان گفت که اساسی‌ترین و مهم‌ترین پارامتر‌ موثر بر پدیده خوشه شدن در هسته‌ها، انرژی سیستم کوانتومی است. به عبارت دیگر، در هر یک از هسته‌های سبکِ آلفا- مزدوج، بسته به مقدار انرژیی که در اختیار سیستم قرار می‌گیرد، می‌توان از دیدگاه خوشه‌ای انتظارِ انواع مختلفی از تغییرات ساختاری را داشت که همگی منجر به ساختارهایی شبیه به ساختارهای مولکولی در این هسته‌ها می‌شوند. این تغییرات از ایجاد ساختاری به صورت یک ذرۀ آلفا و یک هستۀ کوچکتر آغاز شده و نهایتاً به ساختاری متشکل از چندین خوشۀ آلفا خاتمه می‌یابد. اصلیترین هدف این کار پژوهشی، دستیابی به یک مدلِ مناسب در رویکرد غیرمیکروسکوپی جهت مطالعه پدیده خوشه شدن در هسته‌های سبکِ آلفا-مزدوج است. در این کار پژوهشی ابتدا یک معادلۀ مناسب برای توصیف حالت ماده هسته‌ای ارائه شده است، پس از آن همراه با ارائه توصیفی از پدیده خوشه شدن در هسته‌ها، با توجه به رابطۀ مربوط به پارامتر جایگزیدگی در سیستمهای نوکلئونی متناهی، محدوده مناسبی از عمق چاه پتانسیل برای رخداد پدیده خوشه شدن در هر یک از هسته‌های سبکِ مورد نظر در این کار پژوهشی مشخص شده است. به علاوه، بازۀ زمانی مربوط به رخداد پدیده خوشه شدن در این هسته‌ها نیز مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین با توجه به مدل ساختار شبه مولکولی برای هسته‌های خوشه شده، تغییرات انرژی خوشه شدن بر حسب تعداد پیوندهای آلفا در هسته‌های سبکِ آلفا-مزدوج مورد مطالعه قرار گرفته و نشان داده شده است که برهم‌کنشِ خوشه-خوشه نیز شبیه به برهم‌کنشِ نوکلئون-نوکلئون دارای ماهیت اشباع‌پذیر است. سپس برای نخستین بار توسط مدل خوشه‌ایِ غیرمیکروسکوپی، با در نظر گرفتن دو پتانسیل مناسب برای برهم‌کنش بین خوشه‌های آلفا، به صورت محاسباتی به تحلیل پدیده خوشه شدن در هسته‌های 8Be ، 12C ، 16O و 20Ne به ترتیب به شکلِ دو، سه، چهار و پنج خوشۀ آلفا پرداخته شده است.