چکیده: کاهش پرتوگیری کارکنان بخش پزشکی هسته‌ای با در نظر گرفتن مفهوم ALARA نیاز مبرم به آگاهی از نحوه پرتوگیری و میزان تاثیر روش‌های کاهش پرتوگیری از طریق اندازه‌گیری دارد. کارکنان بخش پزشکی هسته‌ای از دو موضع اصلی رادیودارو (انبار و دوشیدن ژنراتور، تهیه، توزیع و تزریق رادیودارو) و بیماران دریافت کننده رادیودارو( بیمارانی که رادیو دارو به آنها تزریق شده است) پرتوگیری می‌کنند. در این مطالعه تجربی با استفاده از اندازه‌گیری‌های تجربی و نتایج حاصل از شبیه‌سازی با کد MCNPX پرتوگیری کارکنان از موضع اول، بحث مربوط به تزریق رادیودارو و از موضع دوم، بیماران دریافت کننده رادیوداروی 99mTc-MIBI برای اسکن قلب، مورد بررسی قرار گرفته شد. در این مطالعه ، نخست آهنگ دز تابشی از ۵۰ بیمار مراجعه کننده به مرکز پزشکی هسته‌ای بیمارستان امام حسین(ع) شاهرود توسط آشکارساز گازی مدل BICRON surveyor 2000TM که با چشمه استاندارد Cs۱۳۷ کالیبره شده بود برای تمام بیماران در ناحیه رو به روی شکم در فواصل مختلف از بیماران اندازه‌گیری شده است. در ادامه با داشتن آهنگ دز تابشی، بسته به فاصله از بیماران و با محاسبه مدت زمان قرارگیری کارکنان در این فواصل، پرتوگیری کارکنان مورد بررسی قرار گرفته شد. با مقادیر بدست آمده از این مطالعه، مقدار آهنگ دز تابشی از بیماران دریافت کننده Tc-MIBI m۹۹ برای هر دو گروه از بیماران استرس و استراحت به ترتیب با مقدار متوسط، ۹/۹ و 13/4 میکرو سیورت بر ساعت در فاصله ۲۵ سانتی متری از بیماران اندازه‌گیری شد. با محاسبه میانگین زمان تماس نزدیک کارکنان با بیماران پرتوزا، در حالت خاص اندازه‌گیری از این مطالعه مقدار پرتوگیری کارکنان در یک روز کاری، به طور متوسط 2.1-0.35 میکروسیورت برای بیماران حالت استرس و 2.9-.35 برای بیماران حالت استراحت برآورد شد. با توجه به نتایج بدست آمده، پرتوگیری کارکنان در مقایسه با مقدار مجاز 7.5 میکرو سیورت در روز برای کارکنان در حد پایین قرار دارد. همچنین پرتوگیری کارکنان از بیماران اسکن قلب در حالت استراحت بیشتر می‌باشد. در ادامه با طراحی و ساخت پیشنهادی حفاظ آهنی برای سرنگ حاوی رادیودارو و برای سایر فلزات با بهره‌گیری از کد MCNPX پرتوگیری کارکنان در هنگام تزریق رادیودارو مورد بررسی قرار گرفته شد. با نتایج بدست آمده از ساخت تجربی حفاظ آهنی برای سرنگ های تزریق پرتودارو مشاهده شد، پرتوگیری سالیانه به مقدار 15.88 درصد کاهش می‌یابد. همچنین در قسمت شبه‌سازی با استفاده از کد MCNPX کاهش پرتوگیری توسط سایر فلزات برای حفاظ‌گذاری مورد برسی قرار گرفته شد. با نتایج بدست آمده از دوزیمتر ۱۰۰TLD بیشترین کاهش دز دریافتی سالیانه مربوط به سرب 92.93 درصد، سپس آلیاژ مس-تنگستن 88/67 درصد، و در آخر مربوط به حفاظ آهنی18.29 درصد بود که برای مقایسه با نتایج تجربی بدست آمده برای فلز آهن با شبیه‌سازی نیز فلز آهن مورد بررسی قرار گرفته شده بود.