چکیده: موضوع محوری و اصلی رساله دکتری حاضر بررسی دو موضوع مهم و بسیار کاربردی مکانیابی در رشته تحقیق در عملیات و تحلیل پوششی داده ها در رشته مدیریت و ترکیب این دو مساله می باشد. مکانیابی یکی از مهم ترین و کاربردی ترین مباحث در حوزه تصمیم گیری است که معیارهای زیادی در تحلیل آن موثر است. هزینه ها و کارایی سیستم نیز از مهم ترین معیارهای موثر در فرایند تصمیم گیری است. لحاظ نمودن این معیارها نیز به صورت همزمان در مدل مسائل مکانیابی به تصمیم گیران کمک می کند تا با اطلاعات بیشتر و دقیق تر با موضوع مواجه شده و نتایجی را که به طور مستقیم از ابزارهای تحلیلی دیگر به دست نمی آیند در اختیار قرار دهد. ما در این رساله ترکیب برخی از موضوعات مکانیابی را با مساله تحلیل پوششی داده ها مورد بررسی قرار داده و الگوریتم برای آن ها ارائه داده ایم. ترکیب هایی از دو مساله کارایی و مکانیابی که در این رساله بررسی کرده ایم، کاملا با ترکیب هایی که تاکنون مطرح شده متفاوت است. علاوه بر بررسی مسائل توام مکانیابی و کارایی در این رساله ما به بررسی برخی مسائل مکانیابی و برخی مسائل کارایی به صورت تکی پرداخته ایم. مساله معکوس مکانیابی یک میانه روی درخت با انتقال برخی مسائل معکوس تحلیل پوششی داده ها را مورد بررسی قرار داده ایم که در زندگی واقعی بسیار پرکاربرد می باشد.