چکیده: مدیریت منابع انسانی یکی از مهم ترین اهداف سیستم های مدیریت فرآیندهای سازمانی (BPMS) است که در جهت بهبود کیفیت محصولات و سرویس دهی بهتر خدمات تلاش می کند. برقراری تعادل بارِکاری منابع انسانی و ایجاد یکنواختی در بارِکاری هر منبع، در اجرای فرآیندهای سازمانی باعث بهبود عملکرد سیستم های مدیریت فرآیندهای سازمانی می شود. برای مدل سازی اجرای فرآیندهای سازمانی از تکنیک ها و روش های مختلفی استفاده شده است، از آن قبیل می توان فرآیندهای تصمیم گیری مارکوف (MDPs)، شبکه ی صف (QNM) و شبکه ی جریان کاری (WF-net) را نام برد. در این رساله یک مدل آماری فرآیند-آگاه جهت مدل سازی اجرای فرآیندهای سازمانی تحت عنوان فرآیندهای تصمیم گیری توسعه یافته ی مارکوف (XMDPs) ارائه می شود. در این مدل نگاشت بهتری از اجرای فرآیندهای سازمان نسبت به مدل MDPs فراهم شده است. ایده ی اصلی در توسعه مدل MDPs، پشتیبانی بیش تر از رویدادهای موجود در فرآیندهای سازمانی است. مسئله ی برقراری تعادل بارِکاری و ایجاد یکنواختی در بارِکاری منابع به عنوان هدف بهینه سازی در نگاشتِ فرآیندهای سازمانی بر مدل پیشنهادی در نظر گرفته می شود و این مسئله با استفاده از یادگیری تقویتی حل می گردد تا به کمک آن تخصیص بهتری از منابع در جهت حصول اهداف تعریف شده ایجاد شود. روش پیشنهادی با یک روش تخصیص منابع بر اساس یادگیری تقویتی (RLRAM) که بر پایه ی مدل MDPs ارائه شده است روی پایگاه داده ی BPI Challenge 2102 مقایسه می شود. آزمایش های انجام شده نشان می دهد با یک نگاشت مناسب از اجرای فرآیندهای سازمانی بر مدل پیشنهادی می توان مسئله ی برقراری تعادل بارِکاری و ایجاد یکنواختی بارِکاری منابع را 12.7 درصد بهتر مدیریت کرد. در این رساله علاوه بر ارائه ی مدل XMDPs، با استفاده از یک روش آماری، نوعی وابستگی در اجرای هم زمان وظایف از سابقه ی رویدادها استخراج می شود و چند الگوریتم برای استفاده از این وابستگی در جهت بهبود تخصیص منابع ارائه می گردد. الگوریتم های ارائه شده نیز با سایر الگوریتم-های موجود در پیشینه ی پژوهش مقایسه می شوند. نتایج مشاهده شده اثر مطلوب اجرای هم زمان وظایف را در تخصیص منابع نشان می دهد. در ادامه ی تحقیقات انجام شده در این رساله مسئله ی تنظیم هم روندی فرآیندهای سازمانی با هدف تعادل و یکنواختی بارِکاری معرفی می شود. حل این مسئله، با سه روش مختلف مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد. تنظیم همروندی فرآیندها روی یک پایگاه داده ی واقعی آزمایش می شود. آزمایش انجام شده، بهبود 21.64 درصدی را در برقراری تعادل و یکنواختی بارِکاری منابع نشان می دهد.