چکیده: امروزه بیش از 40 درصد انرژی تولیدی جهان، صرف صنعت ساختمان سازی می شود. از این رو مدیریت مصرف انرژی در طراحی ساختمان ها، در دستور کار طراحان قرار گرفته که منجر به کاهش هزینه های عملیات و اجرایی شده و می توان در بلندمدت از آن ها بهره برداری کرد. بهره گیری از انرژی های تجدیدپذیر و پاک، بهترین راهکار جهت جایگزین شدن به جای سوخت های فسیلی است. استفاده از سامانه های غیرفعال به عنوان یک روش غیرمکانیکی، روشی مؤثر جهت مقابله با هدر رفت انرژی و کاهش اثرات مخرب ساختمان ها بر محیط زیست می باشد. حیاط مرکزی، فضایی باز در مرکز، کنار و یا اطراف ساختمان است که جهت ارتقاء آسایش حرارتی به خصوص در اقلیم گرم و خشک بکارگرفته می شود و معمولاً به شکل مربع یا مستطیل ساخته می شود. با جهت گیری به سمت جنوب حیاط، دو قسمت تابستان و زمستان نشین بوجود آمده که موجب سایه اندازی در طول روز، سرمایش تبخیری و حفظ هوای خنک شد می شود. آتریوم ها نیز به عنوان فضاهای شفاف، نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی از طریق دریافت نور خورشید دارند و همچنین احساس رضایت ساکنین را به واسطه آسایش حرارتی و روشنایی در طول روز در ساختمان فراهم می کنند. آتریوم به عنوان یک سامانه ایستا خورشیدی، با فراهم آوردن گرمایش در فصل سرما باعث کاهش مصرف انرژی گرمایشی می شود اما گرمای بیش از حد آن در فصل گرما، منجر به افزایش بار سرمایشی می شود. بادگیر نیز به عنوان شاخص ترین عنصر معماری در اقلیم گرم و همچنین یک سامانه سرمایشی ایستا، باعث فراهم آوردن تهویه طبیعی و سرمایش در ساختمان می شود. بادگیر ها در فصل سرما کارایی نداشته که این مسئله از نواقص آن ها به حساب می آید. فرضیه ی پژوهش بر این استوار است که ترکیب دو سامانه گرمایش و سرمایش ایستا، بهتر از بهره گیری از سامانه های ایستا به صورت مستقل می باشد و می تواند بخشی از انرژی موردنیاز ساختمان را در طول سال فراهم کند. از این رو تبدیل حیاط مرکزی به آتریوم، باعث کاهش مصرف گرمایش (در دوره گرمایش) شده و با بهره گیری از بادگیر (در دوره سرمایش) در بخشی از طول سال که دمای هوا از آسایش حرارتی بالاتر می رود، می توان بخشی از مصرف سرمایش را کاهش داد. جهت آزمون فرضیه ابتدا با توجه به مباحث اقلیمی، ساختمان مدرسه ابتدایی در یزد طراحی شده و سپس از نرم افزار دیزاین بیلدر برای شبیه سازی انرژی ساختمان استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد: تبدیل حیاط مرکزی به آتریوم می تواند مصرف گرمایش را بین 24%- 31% و مصرف روشنایی را بین 24%- 52% کاهش دهد. اما مصرف سرمایش ساختمان 32% افزایش می یابد که می توان این میزان را با بهینه کردن آتریوم و استفاده از سایبان و سایه انداز ها، 27% کاهش داد. همچنین بهره گیری از ترکیب آتریوم و بادگیر و استفاده همزمان از آنها، منجر به کاهش 22% مصرف انرژی ساختمان (17% گرمایش، 20% سرمایش و 50% روشنایی) خواهد شد.