چکیده: هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر تجربه بیادماندنی گردشگری ورزشی بر رفتار دوستدار محیط‌زیست با نقش میانجی هوش پایدار و تعهد اخلاقی بود. این پژوهش از نوع توصیفی ـ همبستگی و از نظر هدف، کاربردی است که به روش مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه گردشگران فراغتی فضاهای باز شهرستان نیشابور بود؛ به‌دلیل نامعین بودن حجم جامعه، حجم نمونه بر اساس قاعده کلاین (۲۰۱۱) برابر با ۲۰۰ نفر تعیین شد. نمونه‌گیری به‌صورت در دسترس انجام شد و پرسشنامه‌ها به‌صورت الکترونیکی در گروه‌ها و شبکه‌های مرتبط منتشر گردید که در نهایت 235 پرسشنامه تکمیل‌شده و معتبر جمع‌آوری و برای تحلیل مورد استفاده قرار گرفت. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه تجربه بیادماندنی گردشگری ورزشی کیم (2010)، پرسشنامه رفتار دوستدار محیط‌زیست لیم و همکاران (2017)، پرسشنامه هوش پایدار لی و همکاران (2021) و پرسشنامه تعهد اخلاقی وو و همکاران (2020) استفاده شد. نتایج حاصل از مدل معادلات ساختاری نشان داد که تجربه بیادماندنی گردشگری ورزشی بر هوش پایدار تأثیر مثبت و معناداری دارد و همچنین بر تعهد اخلاقی نیز تأثیر مثبت و معناداری دارد. علاوه بر این، اثر مستقیم تجربه بیادماندنی بر رفتار دوستدار محیط‌زیست معنادار بود. یافته‌ها بیانگر آن بود که هوش پایدار در رابطه بین تجربه بیادماندنی و رفتار دوستدار محیط‌زیست نقش میانجی ضعیف ایفا می‌کند، در حالی‌که تعهد اخلاقی نقش میانجی قوی‌تر و معنادارتری داشت. در مجموع نتایج تحقیق نشان داد که تجربه‌های به‌یادماندنی گردشگری ورزشی از طریق فعال‌سازی فرایندهای شناختی و عاطفی می‌توانند سطح هوش پایدار و تعهد اخلاقی افراد را ارتقا دهند و در نهایت رفتارهای دوستدار محیط‌زیست را در میان گردشگران ورزشی تقویت نمایند. بنابراین، ایجاد شرایط و فعالیت‌هایی که موجب تجربه‌های عمیق، معنادار و پایدار در گردشگران شود، می‌تواند به‌عنوان رویکردی مؤثر در توسعه رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه در صنعت گردشگری ورزشی مورد استفاده قرار گیرد.