چکیده: بازار کالاهای ورزشی در ایران یکی از حوزه‌های اقتصادی درحال رشد است که در سال‌های اخیر به‌دلیل افزایش تقاضا برای کالاهای مرتبط با ورزش، سلامت و سبک زندگی فعال، یکی از بخش‌های مهم اقتصادی کشور تبدیل شده است. با وجود این اهمیت، شناخت نظام‌مند از عوامل مؤثر بر عملکرد این بازار کمتر مورد توجه قرار گرفته است. مسئله اصلی پژوهش این است که در چارچوب الگوی ساختار-رفتار-عملکرد (SCP)، نقش متغیرهای ساختاری و رفتاری در شکل‌دهی به عملکرد بازار کالاهای ورزشی ایران چیست و روابط علّی میان این متغیرها چگونه تبیین می‌شود. جامعه آماری شامل صنایع و بنگاه‌های فعال در حوزه کالاهای ورزشی ایران در ریزترین سطح ممکن در سطح کدهای چهاررقمی ISIC بوده و داده‌ها با استفاده از روش‌های اقتصادسنجی داده‌های تابلویی و آزمون علّیت گرانجر مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج آزمون فرضیات نشان داد که متغیرهای ساختاری شامل تعداد بنگاه‌ها، تعداد شاغلان، ارزش نهاده‌ها و مالیات، به‌همراه متغیرهای رفتار نظیر صادرات، تبلیغات، هوش‌مصنوعی و پلتفرم‌های دیجیتال، و متغیر عملکرد نظیر ارزش افزوده اثر معناداری بر ارزش فروش دارند. درمقابل، متغیرهای ارزش ستاده و تحقیق و توسعه اثر مستقیمی بر فروش نشان ندادند. بررسی نتایج آزمون علّیت گرانجر بیانگر وجود روابط یک‌طرفه و دوطرفه میان متغیرها بود. روابط دوطرفه میان ارزش فروش و ارزش افزوده، ارزش تولید و ارزش افزوده، و ارزش ستاده و هوش‌مصنوعی و پلتفرم‌های دیجیتال حاکی از وجود چرخه‌های بازخوردی درونی در بازار کالاهای ورزشی ایران است. همچنین رابطه یک‌طرفه از ساختار به عملکرد و از رفتار به عملکرد شناسایی شد. این یافته‌ها نشان می‌دهند که ساختار بازار محرک اصلی عملکرد است، درحالی‌که رفتار بنگاه‌ها عمدتاً نقش تقویت‌کننده و واسطه‌ای دارند. برآیند نتایج حاکی از آن است که بازار کالاهای ورزشی ایران ماهیتی ساختار‌محور دارد و بیشترین هم‌خوانی را با مکتب ساختارگرا (SCP) نشان می‌دهد. بااین‌حال، وجود برخی روابط بازگشتی میان متغیرهای رفتاری و عملکردی بیانگر پویایی نسبی این بازار و لزوم توجه هم‌زمان به اصلاحات ساختاری و سیاست‌های رفتاری است. هم‌راستایی نتایج پژوهش با مطالعات پیشین داخلی و بین‌المللی نیز مؤید اهمیت توسعه صادرات، افزایش تعداد بنگاه‌ها و بهره‌گیری از ابزارهای بازاریابی و تبلیغات در ارتقای عملکرد بازار کالاهای ورزشی است. درمجموع، این پژوهش نشان داد که آینده بازار کالاهای ورزشی ایران به‌طور جدی به اصلاحات ساختاری نظیر افزایش تعداد بنگاه‌های فعال، ارتقای بهره‌وری نهاده‌ها و سیاست‌های مالی هدفمند وابسته است. درکنار این عوامل، رفتارهای نوآورانه همچون تبلیغات و سرمایه‌گذاری در تحقیق‌وتوسعه می‌توانند به‌عنوان ابزارهای تسهیل‌گر مسیر توسعه عمل کنند. این پژوهش علاوه‌بر تقویت چارچوب نظری SCP در بستر بازار کالاهای ورزشی ایران، راهنمایی عملی برای سیاست‌گذاران، تولیدکنندگان و فعالان بازار فراهم می‌آورد و مسیر توسعه پایدار این صنعت را روشن می‌سازد.