چکیده: مربیان و داوران در فدراسیون ها، باشگاه ها، مسابقات مختلف ورزشی وظایف مختلفی دارند. مدیریت و رهبری تیم ها، کار ساده ای نیست؛ زیرا آن ها برای ایفای مسئولیت هایشان با مشکلات و موانع بسیار مواجه هستند، بنابراین حفظ و ارتقاء وضعیت سلامت جسمانی و روانی مربیان و داوران از عوامل ضروری تلقی می شود. احتمالاً یکی از عوامل اصلی و مهم در حرفه تربیت بدنی و ورزش، عوامل و شرایط محیط کار و حمایت مدیریت و همکاران است. استرس شغلی نیز به محیط و شرایط شغلی مربوط می شود. هدف از مطالعه حاضر، بررسی عوامل استرس زا در داوران و مربیان، بسکتبال، والیبال، شنا، تنیس روی میز و رزمی بود. روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه داوران و مربیان رشته های بسکتبال، والیبال، شنا، تنیس روی میز و رزمی می باشند که در سال 91-90 در مسابقات لیگ برتر و دسته یک، مسئولیت قضاوت و هدایت تیم ها را بر عهده داشتند. به دلیل پایین بودن حجم جامعه، نمونه آماری به صورت تمام شمار انتخاب شدند(n=N). بر این اساس تعداد 1210 نفر به عنوان نمونه آماری مورد ارزیابی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسش نامه زمینه یابی منابع استرس (SOSS) با 30 سؤال و 6 بعد (ترس از شکست، ارزیابی عملکرد، شرایط زمانی، مشکلات شخصی، تعارضات بین فردی و عملکرد فردی و فنی) جمع آوری گردید. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه توسط گروهی از استادان صاحب نظر دانشگاهی تأیید شد و در یک مطالعه راهنما و با استفاده از ضریب همبستگی آلفای کرونباخ مقدار پایایی برای پرسش نامه داوران و مربیان به ترتیب 85/0 و 86/0 محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد ارزیابی قرار گرفت. چگونگی توزیع داده های تحقیق با استفاده از آزمون کالموگراف اسمیرنوف بررسی شد. برای تحلیل داده ها، تعیین رابطه بین متغیرها و بررسی فرضیه‌های آماری از آزمون‌های ناپارامتریک (فریدمن، یومن‌ویتنی و کروسکال والیس) در سطح معنی داری 05/0 > P و 01/0>P استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد که بین اولویت عوامل استرس زا در داوران و مربیان تفاوت معنی داری وجود دارد. بطوری که در داوران و مربیان ترس از شکست به عنوان استرس آورترین (بالاترین رتبه) عامل مشخص شده است و داوران و مربیان بسکتبال این عامل را بیشتر از داوران و مربیان رشته‌های رزمی، تنیس روی میز، والیبال و شنا به عنوان عامل استرس زا معرفی نموده‌اند. همچنین مربیان رشته های انفرادی(شنا، رزمی و تنیس روی میز) بعد شرایط زمانی مهم ترین عامل و مربیان رشته های تیمی(بسکتبال و والیبال) بعد ترس از شکست را مهم ترین عامل در میان عوامل استرس زا معرفی کرده اند.