چکیده: اصطلاح شکاف هیدرولیکی بیانگر فرآیند شروع و گسترش شکستگی در سنگ، ناشی از فشار هیدرولیکی اعمال شده توسط سیال است. انرژی مخازن متعارف هیدروکربوری دیر یا زود به اتمام می رسد و این درحالی است که تنها در حدود 30 درصد نفت برجا در مرحله اولیه برداشت می شود. ازدیاد برداشت و بهبود ضریب بازیافت از مخازن با استفاده از شکاف هیدرولیکی یکی از مؤثرترین راه ها برای تولید بهینه است. انتخاب چاه و لایة کاندید نقش بسزایی در اثربخشی عملیات شکاف هیدرولیکی دارد. به طور کلی هدف از انتخاب کاندید، انتخاب یک یا گروهی از چاه ها و یا زون ها برای عملیات است که بیشترین احتمال موفقیت را دارند. تحقیقات نشان داده که اگر انتخاب چاه و لایه کاندید به خوبی انجام شود، افزایش تولید، مخصوصاً در چاه هایی که ضریب پوسته بالا و تراوایی کمی دارند می تواند چشم گیر باشد. بیشتر مخازن کربناته دارای تراوایی کم هستند، بنابراین تنها در صورتی که به طور هیدرولیکی شکاف زنی شوند قادرند به صورت اقتصادی تولید کنند. در این تحقیق مخزن بنگستان در سه چاه از میدان نفتی اهواز مورد مطالعه قرار گرفتند تا لایه و چاه کاندید برای عملیات شکاف زنی در سازندهای ایلام و سروک در این میدان انتخاب شود. بدین منظور ابتدا با استفاده از نگارهای پتروفیزیکی، آزمون های درون چاهی و نگارهای تصویری مدل ژئومکانیکی یک بعدی در این چاه ها ساخته شد. مشکل اصلی در ساخت مدل ژئومکانیکی در این چاه ها این بود که موج برشی تنها در یکی از چاه ها موجود بود. برای تخمین این پارامتر در چاه های دیگر از روش رگرسیون چند متغیره استفاده شد. محققان بسیاری از این روش برای تخمین موج برشی استفاده کرده اند و نتایج به دست آمده حاکی از دقت قابل قبول این روش در تخمین موج برشی است. از مزایای این روش نسبت به رگرسیون ساده، دقت بیشتر و خلاصه کردن حجم بیشتری از اطلاعات است. علاوه بر این رگرسیون چند متغیره امکان بررسی اثر هر یک از پارامترهای ورودی را بر روی موج برشی را فراهم می کند. پس از ساخت مدل ژئومکانیکی در چاه های مورد نظر با بررسی نتایج به دست آمده و همچنین با مطالعه تحقیقات قبلی صورت گرفته در رابطه با انتخاب چاه و لایه کاندید در مخازن کربناته ایران، معیارهایی برای ارزیابی لایه های موجود در سازندهای ایلام و سروک معرفی شد. این معیارها برای سازند سروک عبارتند از شاخص شکاف پذیری کل، محدودسازی شکاف در لایه، ضخامت لایه و شاخص شکاف-های طبیعی. در سازند ایلام به دلیل نبود نگار تصویری، شاخص شکاف های طبیعی جزء معیارهای ارزیابی نبود. شاخص شکاف پذیری نشان می دهد که شکاف زنی هیدرولیکی در یک لایه خاص چقدر می تواند مؤثر باشد. در این تحقیق با توجه به داده های موجود و همچنین مطالعات قبلی انجام شده در مخازن کربناته ایران، رابطه ای برای ارزیابی شاخص شکاف پذیری در مخزن بنگستان میدان اهواز ارائه شده است. این شاخص تابعی از تنش افقی حداقل، اختلاف تنش های افقی، مدول یانگ، شکنندگی و زاویه اصطکاک داخلی است و می توان از آن در سایر مخازن کربناته ایران نیز استفاده کرد. در نهایت معیارهای گفته شده با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در سازندهای ایلام و سروک مورد ارزیابی قرار گرفت و لایه ها و چاه های کاندید برای انجام عملیات شکاف زنی هیدرولیکی انتخاب شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که در سازند ایلام به ترتیب لایه C1 در چاه 397، لایه C1 در چاه 368 و لایه C2 در چاه 397 و در سازند سروک لایه های E2 و E1 در چاه 397 مناسب-ترین کاندیدها برای انجام عملیات شکاف هیدرولیکی هستند.