چکیده: توزیع فضایی پارامترهای پتروفیزیکی در مخازن، یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در توصیف مشخصات مخزن است. مدل سازی مخزن یک مدل جامع تلفیقی از مهندسی و زمین شناسی است. مدل جامع مخزن نیاز به دانش زمین شناسی، خصوصیات سنگ و سیال، جریان سیالات درون آن، مکانیسم برداشت، حفاری و تکمیل چاه و غیره دارد. به منظور توصیف مخزن، معمولاً از اطلاعات چاه پیمایی و لرزه نگاری استفاده می شود. داده-های چاه دارای دقت خوبی هستند ولی فضای محدودی از مخزن را پوشش می دهند و با توجه به پیچیدگی-های زمین شناسی مخزن، نمی توان این اطلاعات را به سادگی به کل مخزن تعمیم داد. از طرف دیگر اطلاعات لرزه نگاری دقت کمتری دارند ولی محدوده وسیعی از مخزن را پوشش می دهند. در این مطالعه ابتدا، با استفاده از داده های چاه و اطلاعات لرزه نگاری و به کمک روش زمین آمار توسط نرم افزار Petrel و همچنین به کمک روش شبکه های عصبی مصنوعی توسط نرم افزار Hampson Rusell suite (HRS)، پارامتر تخلخل در بخش مخزنی چاه های مورد مطالعه، مدل سازی و نتایج این دو روش با هم مقایسه شده است. جهت توسعه میادین هیدروکربنی، مطالعه جامع و مدیریت مخزن، شناخت هر چه بیش تر و بهتر مخزن امری ضروری است. یکی از روش های مفید در طبقه بندی سنگ های مخزن و تفکیک زون های تولیدی و غیر تولیدی، تعریف زون های مخزنی بر اساس واحدهای جریان هیدرولیکی به کمک مفهوم آنالیز خوشه ای است که دیدگاهی نوین به تعریف نوع سنگ و زون بندی مخزن داشته و معایب زون بندی های زمین شناسی و پتروفیزیکی رایج را برطرف می نماید. واحدهای جریان بخش پیوسته ای از یک حجم خاص مخزن است که در آن خواص زمین شناسی و پتروفیزیکی یکسان هستند. بر این اساس، پیش بینی دقیق واحدهای جریان یک کار عمده برای رسیدن به توصیف پتروفیزیکی قابل اعتماد از یک مخزن است. معمولاً در مخازن ارتباط ساده ای بین تخلخل و تراوایی وجود ندارد، بنابراین تعیین واحدهای جریان هیدرولیکی روشی مناسب جهت بررسی و ارزیابی رابطه تخلخل- تراوایی در مخازن هیدروکربنی است. در این مطالعه به منظور ارائه رابطه تخلخل- تراوایی، ابتدا واحدهای جریان هیدرولیکی با روش های شاخص زون جریان، رخساره های الکتریکی و شاخص کیفیت مخزنی در سه چاه میدان مورد مطالعه، تعیین گردید، سپس رابطه میان تخلخل و تراوایی در هریک از این واحدها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان دهنده تعداد یکسان واحدهای جریان هیدرولیکی در هر دو روش شاخص زون جریان و رخساره های الکتریکی می باشند. با این حال تعداد واحدهای جریان هیدرولیکی در یک چاه متفاوت از دو چاه دیگر به دست آمده است. اما روش شاخص کیفیت مخزنی تعداد واحدهای جریان هیدرولیکی بیش تری نسبت به روش های شاخص زون جریان و رخساره های الکتریکی نشان داده است. نتایج حاصل از بررسی رابطه تخلخل- تراوایی در چاه های مورد مطالعه با استفاده از سه روش فوق حاکی از ضریب همبستگی بالاتر بین تخلخل و تراوایی در روش شاخص زون جریان نسبت به روش های رخساره های الکتریکی و شاخص کیفیت مخزنی بوده است. با این حال، تعیین واحدهای جریان هیدرولیکی در روش رخساره های الکتریکی حتی در حالتی که داده های تخلخل و تراوایی در دسترس نیستند به کمک نگارهای پتروفیزیکی امکان پذیر بوده است. از آن جا که یکی از مهم ترین مراحل انجام مطالعات مخزنی، دقت محاسبه پارامترهای پتروفیزیکی و کاهش میزان خطای محاسبه آنها می باشد، دقت اندازه گیری ابزار چاه نگاری و وجود عدم قطعیت پایین در نتایج آن ها از عوامل مهم در بالا رفتن دقت محاسبه پارامترهای پتروفیزیکی است. در بخش پایانی این مطالعه ابتدا، پارامترهای پتروفیزیکی مخزن در یکی از چاه های میدان مورد مطالعه، با روش قطعی محاسبه شد که نتایج مربوطه حاکی از بالا بودن کیفیت مخزنی در این چاه بوده است. سپس با استفاده از آنالیز مونت کارلو میزان عدم قطعیت قرائت نگارهای پتروفیزیکی محاسبه شده و در نهایت به کمک عدم قطعیت نگارهای پتروفیزیکی، در بخش مخزنی مورد مطالعه پارامترهای پتروفیزیکی با استفاده از آنالیز مونت کارلو محاسبه شده و مقادیر قطعی (1P)، احتمالی (2P) و ممکن (3P) برای هر یک از این پارامترها به دست آمده است. با استفاده از اختلاف میان این مقادیر، عدم قطعیت در هر پارامتر بررسی شد. بر این اساس بیش ترین و کم ترین میزان عدم قطعیت به ترتیب مربوط به پارامترهای تراوایی و تخلخل بوده است.