چکیده: افزایش روز افزون استفاده از دیسک های برش دهنده و اهمیت پیش بینی نرخ برش سنگ در تخمین هزینه ها و طراحی کارخانه های فرآوری سنگ موجب شد تا تعیین روابط بین خصوصیات سنگ با نرخ برش به عنوان هدف این مطالعه در نظر گرفته شود. به همین منظور 15 نمونه از سنگ های تراورتن مورد آزمایش قرار گرفتند و آزمایش های مقاومت فشاری تک محوره، مقاومت کششی، سختی اشمیت، سایش لوس آنجلس، چگالی و تخلخل و همچنین آنالیز شیمیایی برای بررسی درصد عناصر سخت موجود در سنگ و مطالعات بافتی با تهیه مقاطع نازک از نمونه ها، برای بررسی تأثیر اندازه دانه ها در برش، انجام شدند. از طرف دیگر اطلاعات مربوط به مشخصات برش دستگاه و نرخ برش نمونه ها نیز در برخی از کارخانه های سنگ بری شهر محلات ثبت شدند. در ادامه با توجه به تعداد زیاد پارامترهای مؤثر بر نرخ برش و پیچیدگی روابط بین آن ها، از روش تحلیل مؤلفه های اصلی برای کاهش تعداد متغیرهای درگیر استفاده شد. پس از تعیین مهم ترین و تأثیرگذارترین پارامترها و بررسی همبستگی میان آن ها، معادلات پیش بینی نرخ برش با استفاده از رگرسیون خطی و غیرخطی ارائه شدند. این روابط میان متغیرهای ناهمبسته و با توجه به اهمیت توصیف مشخصات سنگ بر اساس خصوصیات فیزیکی و مکانیکی آن در کنار هم، بر اساس برخی از متغیرهای همبسته ارائه شدند. در نهایت چهار معیار ضریب تعیین، جذر میانگین مربعات خطا، شاخص عملکرد و میانگین درصد خطای مطلق برای انتخاب بهترین مدل استفاده شدند. با توجه به مناسب بودن مقادیر این چهار معیار برای دو رابطه، انتخاب رابطه مناسب تر بر اساس داده های آزمون و بررسی ارتباط مقادیر پیش بینی شده با استفاده از این دو رابطه با مقادیر اندازه گیری شده انجام شد. در نهایت پس از تعیین مناسب ترین رابطه با انجام آنالیز حساسیت، تخلخل به عنوان مؤثرترین متغیر برای پیش بینی نرخ برش سنگ های تراورتن معرفی شد.