چکیده: تفکیک زمینه از آنومالی در اکتشافات ژئوشیمیایی، به عنوان یکی از روشهای اکتشافات معدنی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در این تحقیق به منظور جداسازی زمینه از آنومالیِ شاخص ژئوشیمیایی چندمتغیره از روش تک متغیره روندسطحی کمک گرفته شده است. مطالعه حاضر شامل بررسی های ژئوشیمیایی رسوبات آبرهه ای است که بر روی محدوده زوزن II با مقیاس 1:25000 صورت گرفته است. منطقه مورد مطالعه با وسعتی حدود 58 کیلومتر مربع در 90 کیلومتری شرق شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی قرار گرفته است. در این تحقیق ابتدا داده ها جهت مطالعات آماری تک متغیره و چندمتغیره مورد آماده سازی قرار گرفتند. بعد از اینکه مطالعات نرمال سازی بر روی کل داده های منطقه صورت پذیرفت نقشه پراکندگی ژئوشیمیایی عناصر خام در سطح منطقه ترسیم گردید. نتایج بدست آمده از این بخش از مطالعات نشان داد که عناصر مس، طلا، نقره، روی، سرب، باریم، تنگستن، ارسنیک و کادمیوم از توزیع غیرنرمال در منطقه برخوردار بوده و نقشه پراکندگی داده-های این عناصر از همپوشانی خوبی با یکدیگر برخوردارند. همچنین نقشه های توزیع عناصر نشان دهنده آن است که آنومالی های با اهمیت عناصر مذکور در نیمه شمالی منطقه واقع شده و نیمه جنوبی منطقه به لحاظ پراکندگی ژئوشیمیایی عناصر از اهمیت کمتری برخوردار می باشد. در نیمه شمالی منطقه مطالعات آماری آنالیز همبستگی، کلاستر و تحلیل مولفه های اصلی صورت گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد که عناصر مس، سرب، روی، طلا، نقره، کادمیوم، تنگستن و بیسموت به عنوان گروه های پاراژنز از همبستگی خوبی با یکدیگر برخوردار هستند و با توجه به شواهد زمین شناسی در منطقه احتمال کانی-سازی پلی متال درجه حرارت پایین تا متوسط در منطقه دور از انتظار نمی باشد. بمنظور بدست آوردن نقشه مبنا، برای ادامه تحلیل ها، محدوده های با اهمیت ژئوشیمیایی عناصر در نیمه شمالی منطقه مشخص گردیده سپس نقشه پراکندگی کانی های سنگین با اهمیت نیز با این محدوده ها تلفیق شده و موقعیت نمونه های دارای غنی شدگی به عناصر فلزی حاصل از مرحله چک آنومالی بر روی نقشه مذکور مشخص گردید. نهایتاً محدوده امیدبخش در نیمه شمالی به عنوان محدوده مستعد کانی سازی مشخص و معرفی گردید. در مرحله بعد آنالیز دومتغیره و چندمتغیره بر روی 50 نمونه (25 نمونه آنومال و 25 نمونه غیرآنومال) در نیمه شمالی منطقه صورت پذیرفت تا شاخص مناسب در منطقه جهت شناسایی آنومالیها بر روی نقشه مبناء، بدست آورده شود. با توجه به نتایج بدست آمده از این بخش نهایتاً شاخص ژئوشیمیایی شش عنصری Au+Ag+Pb/Ti+Cr+Ga جهت تفسیر پراکندگی عناصر با اهمیت در منطقه بدست آمد. در نهایت با محاسبه این نسبت برای داده های کل منطقه و با رسم نقشه تغییرات آن، نتایج بدست آمده با نقشه مبنا مقایسه و مورد تائید قرار گرفت. در بخش نهایی این تحقیق روش روند سطحی بر روی شاخص ژئوشیمیایی بدست آمده با روندهای مختلف ( درجه 2 تا 6 ) اعمال گردید. نقشه های باقیمانده ( بعد از حذف اثرات زمینه یا ناحیه ای) با نقشه مبنا مقایسه شده و در نهایت نقشه روند سطحی درجه 4 موفق به جداسازی نواحی آنومال از زمینه در کل منطقه شمالی و جنوبی گردید. بدین ترتیب از یک تحلیل تک متغیره در جداسازی زمینه از آنومالیِ یک شاخص کانی سازی چندمتغیره بهره گرفته شد.