چکیده: وقوع گیر قطعه کار در قید و بند می تواند منجر به عدم موقعیت دهی صحیح قطعه کار، آسیب به قطعه کار و حتی اجزای قید و بند شود. گیر قطعه کار به صورت سلب ناگهانی و ناخواسته درجه آزادی آن در حین بارگذاری و باربرداری در فیکسچر تعریف می شود. مطالعه پدیده گیر قطعه کار در قید و بند و پیش بینی وقوع آن در مرحله طراحی، منجر به بازبینی طرح فیکسچر و به تبع آن کاهش هزینه های ساخت و عواقب احتمالی ناشی از گیر قطعه کار در قید و بند می شود. هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی عددی و تجربی وقوع گیر قطعه کار با مقطع دایروی در قید و بند با مطالعه مکانیزم قطعه کار دایروی – اهرم است. برای این منظور، محاسبه مقدار پیمایش قطعه کار برای وقوع پدیده گیر و مقایسه نتایج تجربی با پیش بینی های عددی مد نظر است. لذا، تحلیل عددی پدیده گیر قطعه کار با مقطع دایروی بر روی سطح افقی با استفاده از نرم افزار آباکوس انجام شده است. برای اطمینان از صحت مقادیر پیش بینی شده، از تحلیل های ارائه شده در پژوهش های پیشین نیز استفاده شده -است. همچنین، آزمایش های تجربی برای صحه گذاری اجرا شده و نتایج با پیش بینی عددی مقایسه شده است. برای صحت سنجی پیش بینی تحلیل های عددی، یک مجموعه آزمایشگاهی به همراه سه قطعه کار با مقطع دایروی با قطرهای 40، 50 و 60 میلی متر برای مکانیزم قطعه کار دایروی و اهرم طراحی و ساخته شد. آزمایش های تجربی برای اندازه گیری ضریب اصطکاک بین قطعه کار دایروی، سطح پایه و اهرم انجام شد. لازم بذکر است که آزمایش های اندازه گیری ضریب اصطکاک برای هر قطعه کار در دو زاویه صفر و 180 درجه، به تعداد هجده بار تکرار شد. پس از اندازه گیری ضرایب اصطکاک، مسافت پیمایش قطعه کار برای وقوع گیر، با استفاده از روش های تصویربرداری و خط کشِ مدرجِ نصب شده روی مجموعه آزمایشگاهی و داده برداری به کمک انکودرِ زاویه ای، اندازه گیری شد. این آزمایش ها نیز برای هر قطعه کار، به تعداد 10 بار تکرار و داده برداری انجام شد. با مقایسه بین نتایج آزمایش های تجربی و پیش بینی تحلیل عددی، بیشینه مقدار خطای مسافت پیمایش قطعه کار تا وقوع گیر، برای قطعه کار با قطر 40، 50 و 60 میلی متر به ترتیب برابر با 4/12%، 2/6% و 5/8% بدست آمد.