چکیده: چکیده در این تحقیق سوسپانسیون حاوی 15/0 درصد وزنی نانوذرات مس در روغن‌موتور به روش های مختلف تهیه و پایداری آن ها درابتدا به‌صورت چشمی بررسی شد. سپس پایداری نمونه انتخابی با دو روش آنالیز عنصری و آنالیز پراکندگی نور دینامیکی بررسی شد. در بهترین روش، ابتدا نانوذرات با استفاده از همزن اولتراسونیک در اتانول پراکنده شد. سپس فعال کننده سطحی اسید اولِئیک با نسب وزنی ۱:1 از نانوذرات به محلول حلال اتانول اضافه شده و مجدد اولتراسونیک انجام شد. نانوذرات پوشش داده شده با سانتریفیوژ دور بالا جدا شد و در آون خشک شدند. 15/0 درصد وزنی نانوذرات پوشش داده شده به روغن اضافه و در انتها ۱۵ دقیقه با اولتراسونیک پروبی ترکیب شدند. سپس اثر نانوذرات در روغن‌پایه با آزمون های سایش پین رو دیسک و آزمون سایش چهار ساچمه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پایداری نشان داد نانوذرات در روغن بعد از دو ماه، ۴۷ درصد پایداری و همچنین پس از گذشت ۹۶ روز، نشان از پایداری سوسپانسیون نانوذرات در روغن دارد. نتایج آزمون سایش نیز نشان داد در سایش پین سطح صاف، در دما و بار کم و همچنین دما و بار بالا، میانگین ضریب اصطکاک در حضور روغن‌پایه و روغن نانو برابر است و نسبت به حالت بدون روانکار ضریب اصطکاک 80 درصد کاهش یافته است. در سایش پین خراش دار، در دما و بار کم، میانگین ضریب اصطکاک در حضور روغن‌پایه و روغن نانو برابر است. درحالی‌که در دما و بار بالا، ۵۰ درصد کاهش می یابد. در سایش چهار ساچمه، در دما و بار کم، میانگین ضریب اصطکاک روغن نانو نسبت به روغن‌پایه 02/0 و در دما و بار بالا 04/0 کاهش داشته است. تصاویر SEM نیز نشان داد در سایش پین خراش دار، زمانی که بار اعمال شده به سطوح اصطکاکی زیاد شود نانوذرات با پرکردن شیار ها و ترمیم سطوح باعث بهبود کیفیت سطح و ایجاد شیار های یکنواخت می‌شوند.