چکیده: در این پژوهش به تحلیل اگزرژی- اقتصادی و بهینه‌سازی چندهدفه یک سیستم تولید چندگانه انرژی بر مبنای انرژی خورشیدی برای تولید برق، سرمایش و هیدروژن با استفاده از الگوریتم‌های بهینه‌سازی مختلف پرداخته شد. الگوریتم‌های انتخابی جهت بهینه‌سازی شامل، الگوریتم‌ بهینه‌سازی چندهدفه ازدحام ذرات (MOPSO)، الگوریتم ژنتیک رتبه‌بندی نامغلوب (NSGA-II)، الگوریتم بهینه‌سازی گرگ خاکستری (GWO)، الگوریتم رقابت استعماری (ICA)، الگوریتم انتخاب مبتنی بر شکلدهی پارتو (PESA-II)، الگوریتم بهینه‌سازی چندهدفه تکاملی قوت پارتو (SPEA-II) و الگوریتم تکاملی چندهدفه مبتنی بر تجزیه (MOEA/D) بودند. سیستم طراحی‌شده از یک دریافت‌کننده خورشیدی، سیکل ارگانیک رانکین، سیکل تبرید جذبی لیتیوم-بروماید و الکترولایزر غشای تبادل پروتون تشکیل شد. اعتبارسنجی نتایج الگوریتم‌های چندهدفه مختلف با پژوهش مرجع حاکی از دقت خوب مدل‌سازی بود. توابع هدف مورد بررسی در این پژوهش، بازده اگزرژی و نرخ هزینه در نظر گرفته شدند. دمای ورودی به توربین، دمای ورودی به اواپراتور، تابش خورشیدی، نرخ دبی جرمی ورودی به سیستم خورشیدی و مساحت هلیوستات به‌عنوان پنج متغیر تصمیم‌گیری در نظر گرفته شدند. نتایج بررسی هفت الگوریتم قدرتمند نشان داد که به ترتیب الگوریتم MOPSO،‌MOEA/D ، GWO،‌PESA-II ، SPEA-II، NSGA-II و ICA دارای عملکرد بهتری برای بهینه کردن سیستم می‌باشند. سپس با تغییر دریافت‌کننده انرژی خورشیدی، به آنالیز و بهینه‌سازی سیستم با قدرتمندترین الگوریتم بهینه‌سازی چندهدفه پرداخته شد. نتایج بهینه‌سازی سیستم پیشنهادی دوم با الگوریتم MOPSO نشان داد که بازده اگزرژی و نرخ هزینه سیستم دارای مقدار 69/5 درصد و 82/15 دلار بر ساعت است و سیستم قادر است در بهینه‌ترین وضعیت خود، 62/14 کیلووات الکتریسیته، 53/0 کیلوگرم بر ثانیه هیدروژن و 57/53 کیلووات سرمایش تولید کند. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که افزایش نرخ دبی جرمی ورودی به سیستم خورشیدی، دمای ورودی به اواپراتور و دمای ورودی به توربین باعث افزایش بازده اگزرژی سیستم شده است. سرانجام، یک مطالعه موردی برای شهر سمنان جهت بررسی عملکرد سیستم با توجه به پتانسیل آن منطقه انجام شد.