چکیده: چکیده رفتار ترافیکی در کشورهای درحال‌توسعه با کشورهای توسعه‌یافته، تفاوت‌های اساسی دارد. به‌گونه‌ای‌که رانندگان در اکثر کشورهای توسعه‌یافته بین خطوط رانندگی می کنند. ولی در کشورهای درحال‌توسعه رانندگان بین خطوط حرکت نمی کنند. بنابراین، رعایت نکردن بین خطوط در بزرگراه‌ها را پدیده عدم رعایت خطوط حرکتی -می نامند. پدیده عدم رعایت خطوط حرکتی باعث تغییر رفتار رانندگان در جریان ترافیک می گردد و باعث اختلالات و پیچیدگی هایی بر ویژگی های جریان ترافیک می شود. با توجه به اهمیت تغییر رفتار رانندگان در این پدیده و ایجاد پیچیدگی ها بر جریان ترافیک، هدف پژوهش حاضر در ابتدا بررسی ویژگی‌های ابعادی و رفتاری دینامیکی رانندگان در یک بزرگراه شهری در ایران برای نوع وسیله نقلیه مبتنی بر پارامتر فاصله جانبی، و ضریب رفتار رانندگان در خط می باشد. این ضریب بیان کننده مقاومت رفتاری رانندگان در جهت اثرپذیری از جریان ترافیک و واکنش آن ها در حرکت جریان خط می باشد. سپس، یک مدل پیوسته دینامیکی توسعه یافته برای خط مبتنی بر رفتار راننده در شرایط ترافیکی عدم رعایت خطوط حرکتی پیشنهاد می شود. سپس، برای حل عددی و شبیه سازی مدل پیوسته دینامیکی در خط، از یک روش حل عددی اصلاح شده استفاده می گردد. نتایج حاضر از پژوهش حاضر نشان داد که پدیده عدم رعایت خطوط حرکتی باعث تغییر رفتار رانندگان از رفتار معمولی و آهسته به رفتار تهاجمی در خط می گردد. همچنین، نتایج حاصل از شبیه سازی عددی مبتنی بر نمودارهای جریان-تراکم برای مدل پیشنهادی در خط نشان می دهد که پدیده عدم رعایت خطوط حرکتی، باعث افزایش پایداری جریان ترافیک در منطقه بحرانی ترافیک خط می شود. با این حال، در جریان آزاد مشابه حالت ازدحام تراکم ترافیک، تأثیر رفتار راننده بر جریان ترافیک خط ناچیز می باشد. علاوه براین، در شرایط ناهمگن ترافیکی عدم رعایت خطوط حرکتی، با کاهش ضریب رفتار راننده، افزایش جریان ترافیک و ظرفیت خط مشاهده می-گردد. این به گونه ای است که در حالت جریان ترافیک خط برای رفتار رانندگان تهاجمی در شرایط عدم رعایت خطوط حرکتی، ظرفیت خط 18/1 تا 45/1 برابر نسبت به کل ظرفیت خط متعلق به رانندگان آهسته در شرایط رعایت خطوط حرکتی می باشد. درحالت جریان ناهمگن در مدل شبیه سازی، با کاهش درصد کامیون ها از 80 تا 0، ظرفیت خط 50/1 تا 41/3 برابر نسبت به ظرفیت خط 100 درصد کامیون ها تحت تأثیر پارامتر فاصله جانبی و ضریب رفتار رانندگی مختلف می باشد. بنابراین، مدل پیوسته توسعه‌یافته می‌تواند جریان ترافیک خط را با درنظرگرفتن رفتار راننده تحت تأثیر پدیده عدم رعایت خطوط حرکتی پیش‌بینی کند.