چکیده: مسکن نهادی است برای پاسخگویی به مجموعه‌ای پیچیده از اهداف گوناگون و در عین حال، پدیده‌ای است اجتماعی، که در آن نظم و نوع فضاها و همچنین فرم ظاهری آن‌ها از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تأثیر می‌پذیرد. آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که انسان‌ها در کجا با یکدیگر ملاقات می‌کنند. زیرا چگونگی برخورد و ملاقات است که بر ساخت و شکل خانه تاثیر می‌گذارد، نه صرفا ملاقات. از آن‌جا که امروزه با تغییر الگوی زندگی و ساختار خانواده‌ها، نیاز افراد به فضاهای مسکونی در حال تغییر و دگرگونی است. به این ترتیب خانه‌ی دیروز یک خانواده، دیگر مناسب فردای او نیست و عدم توجه به مقوله انعطاف‌پذیری در طول زمان مشکلاتی مانند عمر کم و بازدهی عملکردی نامناسب ساختمان و مشکلات زیست‌محیطی را در پی خواهد داشت. انعطاف‌پذیری در طراحی مسکن معاصر را می‌توان با توجه به تغییرات ابعاد زندگی و معیشت به‌ عنوان راه‌حلی برای تاب‌آوری اجتماعی و جلوگیری از گسیختگی تعاملات بین جامعه، مردم و فضای زیستی در نظر گرفت. در این راستا وظیفه معماران است تا تعاملات اجتماعی که از طریق ایجاد محیط‌های باز در فضاهای مسکونی و همچنین در محلات به وجود می‌آید را تقویت نموده و به وسیله‌ی توسعه‌ی مکان‌های فیزیکی، نیازهای مختلف همبستگی و پیوستگی اجتماعی، ارتقای هویت و تعلق مکانی را تقویت و حمایت نمایند. هدف این پژوهش ارتقای تاب‌آوری اجتماعی از طریق طراحی معماری در مسکن است، در نتیجه با بررسی معماری و نقش آن در افزایش تعاملات اجتماعی به راهکارهایی مناسب در طراحی دست یافتیم تا از این منظر بتوانیم گامی در جهت تاب‌آوری اجتماعی محیط‌های باز فضاهای مسکونی و محلات برداریم. پس از مروری بر متون نظری و تجربی حاکم بر تاب‌آوری و با بررسی نظریات و مدل‌ها و گروه‌بندی شاخص‌های دارای اشتراکات مفهومی و لغوی در یک دسته، به عامل‌هایی دست‌یافتیم که با ارتقای این شاخص‌ها می‌توان تاب‌آوری اجتماعی جوامع را بهبود بخشید. لذا اگر طراحی معماری بتواند این شاخص‌ها را ارتقا بخشد، می‌توان چنین ادعا نمود که طراحی معماری سبب ارتقای تاب‌آوری اجتماعی شده است. در نهایت این پژوهش چارچوبی برای شناسایی و تحلیل بعد اجتماعی تاب‌آوری جهت رویارویی با تغییرات مسکن ارائه می‌دهد. این الگو با تأکید بر مفهوم تاب‌آوری اجتماعی معیارها را بررسی می‌کند و تأثیر آن‌ها را بر مؤلفه‌های مدیریت مورد آزمون قرار می‌دهد. با توجه به آنچه گفته شد میتوان گفت طرّاحی مسکن باید در تداوم نیاز مردم به مفهومی بیش از تنها یک سرپناه باشد و به عنوان محلی برای زندگی در نظر گرفته شود.