چکیده: تحقیق پیش روی، مطالعه بر روی داده های بدست آمده از 1396 نمونه لیتوژئوشیمیایی مربوط به منطقه چشمه نقره کاشمر می باشد. این منطقه در ورقه 1:100000 کاشمر استان خراسان رضوی قرار دارد و در راستای طرح اکتشافات سراسری ذخائر معدنی در ناحیه امیدبخش کلاته تیمور، مورد اکتشاف قرار گرفته است. داده های این منطقه اکتشافی توسط مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق کشور، برداشت و مورد آنالیز قرار گرفته است. در این پژوهش، پس از مطالعات زمین شناسی منطقه، مطالعات آماری تک متغیره، دومتغیره و چندمتغیره بر روی داده ها انجام شد. نتایج حاصل از مطالعات زمین شناسی نشان داد منطقه مورد مطالعه متأثر از عملکرد دو گسل اصلی درونه و ریوش بوده و لیتولوژی موجود (مانند توف سیلیسی، آندزیت،...) وجود کانی سازی های مختلف در منطقه را محتمل می کند. مطالعات آماری تک متغیره گویای آن است که داده ها توزیع لاگ نرمال دارند و همچنین پارامترهای آماری، نشان از بالا بودن غلظت عناصر مس، سرب، روی و نقره در سنگ میزبان داشتند. در تحلیل دومتغیره برای محاسبه همبستگی داده ها، بدلیل غیرنرمال بودن داده ها از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج، همبستگی بالای طلا با مس و نقره را نشان داد. همچنین عنصر مس با نقره و روی نیز همبستگی قابل ملاحظه ای داشت. عنصر روی و سرب نیز دارای همبستگی قابل ملاحظه ای هستند. نتایج حاکی از کانی سازی های احتمالی سرب و روی، مس و طلا و پلی متال در بخش های مختلف منطقه مورد مطالعه هستند. به منظور انجام تحلیل های چندمتغیره، ابتدا روش های آنالیز خوشه ای و سپس روش تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی (PCA) بر روی داده ها صورت گرفت که ارتباط عناصر مهم بدست آمده از جمله طلا و مس و نقره، سرب و روی و آنتیموان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این روش ها نشان داد که عنصر مس در کنار نقره و مولیبدن، سرب و روی با بیسموت و طلا با جیوه و آنتیموان نیز در یک گروه قرار می گیرند. به منظور مطالعات دقیق تر و ارزیابی مؤلفه های کانی سازی ها، ضمن مدل سازی نمودار احتمال، حدود آنومال محاسبه و آنالیز تفکیک و تحلیل کانونی (آنالیز متعارفی) بر روی داده ها انجام گرفت. در روش آنالیز تفکیک، توابع تفکیک بدست آمده بر روی داده ها اعمال شده و جدایش کانی-سازی ها بر روی نمودارهای توابع انجام شد. بر اساس نتایج حاصل از شناسایی کانی سازی های محتمل در منطقه (که با استفاده از تحلیل تک متغیره، دو متغیره، خوشه ای و PCA بدست آمده)، روش تحلیل کانونی به تبیین روابط بین گروه متغیرهای کانی ساز با یکدیگر پرداخت و معادلات مذکور، نتایج مطلوبی از تعیین کانی سازی ها را ارائه کرد.