چکیده: چکیده: تقویت‌کننده‌های عملیاتی یکی از بخشهای اصلی مدارات مجتمع آنالوگ به شمار می‌روند و کاربرد های زیادی در تقویت سیگنالهای مختلف دارند. طراحی و ساخت بهینه آنها امری لازم و ضروری است. در طراحی این تقویتکننده ها مشخصههایی چون توان مصرفی، سطح اشغال شده ترانزیستورها، بهره ولتاژ، فرکانسگذر بهره واحد و غیره اهمیت دارد. این مشخصهها همیشه در یک راستا نبوده و باید مصالحهای بین آنها برقرار گردد. با زیاد شدن تعداد عناصر مدار و مشخصه یا مشخصههای خواسته شده، فرآیند طراحی امری وقت‌گیر و دشوار محسوب می‌شود. پژوهشگران برای مرتفع ساختن این گروه از مشکلات به سراغ استفاده از ابزارهای بهینه‌ساز از جمله استفاده از الگوریتم‌های فراابتکاری رفته‌اند. در این پایانامه از الگوریتم بهینه‌ساز ازدحام ذرات کلاسیک و الگوریتم بهینه‌ساز ازدحام ذرات چندهدفه برای طراحی تقویت‌کننده عملیاتیدوطبقه جهت دستیابی به مجموعهای از مشخصه های بهینه استفاده شده است. به عبارت دیگر هدف این پژوهش ارائه یک روش بهینه‌سازی جهت کمک به طراحی مدارات مجتمع می‌باشد. طراح با توجه به کاربرد طراحی خود یکی از جوابهای ارائه شده توسط الگوریتم بهینه‌ساز را انتخاب میکند. در این پژوهش الگوریتم بهینهساز ازدحام ذرات دستخوش تغییر بوده و الگوریتم بهینهساز پیشنهادی رویکردی مبنی بر بهینهسازی ناحیهای دارد. الگوریتم بهینهساز ازدحام ذرات پیشنهادی فضای جستجو مشخص شده توسط طراح را ناحیهبندی کرده و هر یک از ناحیهها را با احتمال چرخه رولت انتخاب کرده و داخل ناحیه انتخاب شده با احتمال بلتزمن جستجو میکند. الگوریتم ابداعی علاوه بر دقت، از سرعت بهینه سازی بالاتری نسبت به نسل کلاسیک خود برخودار است. نتایج شبیه‌سازی در نرم‌افزار اچ‌اسپایس و ارتباط آن به‌صورت حلقه بسته با نرم‌افزار متلب در فنآوری TSMC 0.18µm RF-CMOS انجام‌گرفته است. الگوریتم در طراحی تقویت کننده عملیاتی دو طبقه در حالت تک هدفه و چند هدفه مورد استفاده قرار گرفته است. به عنوان نمونه تقویت کننده عملیاتی دوطبقه جبران سازی شده به روش میلر با خازن بار 1 پیکو فاراد به منظور کاربرد پهن باند مورد طراحی و بهنیه سازی قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است تقویت کننده دارای فرکانس گذر بهره واحد 66/74 مگاهرتز، بهره ولتاژ 94/83 دسی‌بل و حاشیه فاز 71 دسی‌بل است.