چکیده: پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان تخریب اگزرژی ، تولید آب شیرین و اثرات زیست محیطی پساب دو طرح شیرین سازی آب دریا با استفاده از انرژی خورشیدی و سیکل واسط ارگانیک رانکین انجام گردیده است.در طرح اول به بررسی ترکیب آب شیرین کن های تقطیر چند مرحله ای و اسمز معکوس به همراه کلکتور سهموی خورشیدی با هدف بررسی میزان تخریب اگزرژی و تولید آب شیرین اجزای سیستم پیشنهادی پرداخته شده است.در طرح دوم به مقایسه دو سیستم آب شیرین کن اسمز معکوس و اسمز معکوس بازگشتی جهت یافتن کمترین هزینه تولید آب شیرین و کاهش اثرات زیست محیطی پساب با استفاده از بهینه سازی دو هدفه پرداخته شده است.در هر دو طرح سیستم تولید توان سیکل ارگانیک رانیکن می باشد.در طرح اول با استفاده از نرم افزار حل گر معادلات مهندسی روابط کد نویسی و حل گردیده است و در طرح دوم به کمک نرم افزار متلب و الگوریتم بهینه ساز ژنتیک خروجی های بهینه استخراج و ارایه گردیده است. نتایج بررسی های طرح اول نشان می دهد که از بین سیالات آلی مورد استفاده در سیکل ارگانیک رانکین به ترتیب تولوئن، n-decane، n-nonane و n-octane دارای بالاترین توان خالص تولیدی ، بالاترین میزان آب شیرین تولید شده و کمترین میزان تخریب اگزرژی را دارا می باشند. بررسی تخریب اگزرژی اجزای سیستم نشان می دهد که کلکتور خورشیدی به عنوان منبع حرارت سیستم ، دارای بالاترین نرخ تخریب اگزرژی (65 درصد) را به خود اختصاص خواهد داد و در دبی حجمی 660 مترمکعب بر ساعت برای سیال عبوری از میدان کلکتور خورشیدی بیشترین توان خروجی سیکل استخراج خواهد شد. در حالت بهینه مقایسه دو سیستم ارایه شده در طرح دوم از منظر شاخص اثرات زیست محیطی برای مدل های اسمز معکوس و اسمز معکوس بازگشتی به ترتیب مقادیر بی بعد 193/0و 137/0 بدست آمده و از منظر قیمت آب شیرین تولید شده نهایی به ترتیب برای سیستم اسمز معکوس و اسمز معکوس بازگشتی مقادیر 58/3 و 22/3 دلار به ازای هر متر مکعب آب شیرین تولیدی استخراج گردیده است.در پایان نیز نتایج حاصل از بهترین نقطه ی طراحی در دو سیستم بهینه ارایه گردیده است.جنبه های نو پژوهش حاضر را می توان به صورت زیر خلاصه نمود: الف)مدل‎سازی سیستم ترکیبی آب شیرین کن های تقطیر چند مرحله ای و اسمز معکوس به کمک سیکل واسط ارگانیک رانکین با محرک انرژی خورشیدی از دیدگاه تخریب اگزرژی اجزای سیستم ب)مقایسه دو پیکره آب شیرین کن اسمزی و بهینه سازی آنها براساس توابع اقتصادی و اثرات زیست محیطی ج)یافتن پارامتر های بهینه طراحی سیستم اسمز معکوس و اسمز معکوس بازگشتی به کمک الگوریتم ژنتیک