چکیده: موضوع تخمین جهت ورود، از دیرباز، یکی از مباحث مهم در حوزه پردازش آرایه‌ای سیگنال است. از میان سامانه‌هایی که از حسگرهای آرایه‌ای استفاده می‌کنند، در کشور ما، به دلیل مجاورت با سه دریا و نیاز روزافزون به علوم مرتبط با زیر آب، می‌توان سامانه‌های سونار را یکی از سامانه‌های پرکاربرد دانست. طبق بررسی‌های انجام‌شده، روش‌های مبتنی بر حسگری فشرده یا نمایش تنک سیگنال، مزیت‌های بیشتری را از لحاظ دقت و قدرت تفکیک‌پذیری دارند. با این وجود، یکی از چالش اصلی این روش‌ها، زمان محاسباتی بالای آن‌ها است. یکی از متداول‌ترین راه‌های کاهش زمان انجام محاسبات، حقیقی‌سازی روابط تخمین جهت ورود است. این کار، اغلب در روش‌هایی که از آرایه‌های خطی متقارن استفاده می‌کنند، انجام می‌شود. با این حال، حقیقی‌سازی روابط در آرایه‌های غیر یکنواخت به خصوص آرایه‌های تودرتو که مزایای بسیاری نسبت به آرایه‌های خطی دارند، به‌دلیل حالت خاص مدل داده آن‌ها، بسیار مشکل است. برای رفع مشکل مذکور، در این پایان‌نامه، با استفاده از یک روش جدید، ماتریسی طراحی شده که با ضرب آن در مدل داده مختلط، می‌توان به یک مدل داده حقیقی رسید. با این حقیقی‌سازی مدل داده، تمامی روابط تخمین جهت ورود نیز حقیقی خواهند شد که این کار مشکل زمان محاسبات را تا حد قابل قبولی مرتفع می‌کند. نتایج شبیه‌سازی‌ها، نمایان‌گر بهبود حداقل 35درصدی زمان محاسبات در مدل پیشنهادی نسبت به مدل مختلط، با حفظ تقریبی عملکرد آن براساس معیارهای دقت و قدرت تفکیک‌پذیری است.