خطبه حضرت رسول خدا (ص) در فضیلت ماه مبارک رمضان
سه شنبه ۳ مرداد ۱۳۹۱- ۲۱:۰۵:۳۹
خطبه حضرت رسول خدا (ص) در فضیلت ماه مبارک رمضان
شیخ صدوق به سند معتبر،از حضرت رضا علیه السّلام از پدران بزرگوارش،از حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام روایت کرده که:روزى رسول خدا صلّى اللّه و علیه و آله براى ما خطبهاى خواند و در آن خطبه فرمود:اى مردم ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به سوى شما روى آورده، ماهى که نزد خدا بهترین ماهها،و روزهایش بهترین روزها،و شبهایش بهترین شبها و ساعاتش بهترین ساعت هاست،و آن ماهى است که شما را در آن به سوى میهمانى خدا خواندهاند،و در آن از اهل کرامت خدا شدهاید،نفس هاى شما در آن ماه پاداش تسبیح،و خواب شما ثواب عبادت،و اعمال شما پذیرفته،و عاهاى شما مستجاب است،از پروردگار خویش با نیّتهاى صادقانه و دلهاى پاکیزه از گناهان و صفات ناپسند درخواست کنید که به شما براى روزه داشتن در آن و تلاوت قرآن توفیق دهد، همانا بدبخت و بدعاقبت کسى است که در این ماه بزرگ از آمرزش خدا محروم شود.و به گرسنگى و تشنگى در این ماه،تشنگى و گرسنگى روز قیامت را به یاد آرید،به تهیدستان و از کارافتادگان صدقه دهید،پیران خود را تعظیم و به کودکان مهربانى روا دارید،خویشان خود را نوازش کنید و زبانهاى خود را از آنچه نباید گفت بازدارید و دیدههاى خویش را از آنچه نگاه به آن روا نیست فرو پوشید، و گوشهاى خود را از انچه شنیدنش بر شما سزاوار نیست بازدارید،با یتیمان مهربانى کنید،تا بعد از شما با یتیمان شما مهربانى کنند. از گناهان خود به سوى خدا توبه کنید،دستهاى خود را در اوقات نماز به دعا بردارید،زیرا وقت نماز بهترین ساعتهاست،حق تعالى در این اوقات به سوى بندگانش به رحمت نظر مىکند،به آنان پاسخ مىدهد هرگاه او را بخوانند و لبیک مىگوید،هرگاه او را ندا دهند اجابت مىنماید هرگاه او را بخوانند.اى مردم همانا وجود شما در گرو کردههاى شماست پس آن را با آمرزش خواهى از خدا از گرو رها سازید.و پشت شما از گناهان گرانبار است،پس آن را به طولانى ساختن سجدهها سبک کنید،و بدانید حق تعالى به عزّت و جلال خود سوگند یاد کرده،که نمازگزاران و سجدهکنندگان در این ماه را عذاب ننماید،و آنان را در قیامت به آتش دوزخ نترساند.اى مردم هرکه از شما روزهدار مؤمنى را در این ماه افطار دهد،براى او نزد خدا ثواب آزاد کردن بنده و آمرزش گناهان پیشین خواهد بود.بعضى از اصحاب گفتند:یا رسول اللّه همه ما توانایى افطار دادن نداریم،فرمود:از آتش دوزخ بپرهیزید به افطار دادن روزهداران،گرچه به نصف دانه خرما،یا به یک جرعه آب باشد،همانا خدا به هرکه به همین مقدار افطارى دهد،این پاداش را میدهد،حتى اگر توانایى بیشتر از این را نداشته باشد!!اى مردم هرکه اخلاق خود را در این ماه نیکو کند،آسان و راحت بر صراط بگذرد روزى که قدمها بر ان بلغزد،و هرکه در این ماه بر به کار گرفتن غلام و کنیز خویش آسان گیرد،خدا در قیامت حساب او را آسان کند، و هرکه در این ماه شرّ خود را از مردم بازدارد،حق تعالى خشم خویش را در قیامت از او بازدارد و هرکه در این ماه یتیم بىپدرى را نوازش کند،خدا در قیامت او را گرامى دارد و هرکه در این ماه به خویشان خود صله و احسان کند،خدا در قیامت او را به مهر خود پیوند دهد،و هرکه از خویشان خود احسان را قطع کند،خدا در قیامت رحمت خود را از او بردارد،و هرکه در این ماه نماز مستحب بجا آورد،خدا براى او برات بیزارى از آتش دوزخ ثبت کند.و هرکه در این ماه نماز واجبى را ادا کند،خدا به او پاداش هفتاد نماز واجب را که در ماههاى دیگر خوانده شود عطا نماید،و هرکه در این ماه صلوات بسیار بر من فرستد،خدا ترازوى عمل او را سنگین گرداند،در روزى که ترازوهاى عمل سبک باشند و هرکه در این ماه یک آیه از قرآن بخواند،پاداش کسى را دارد که در ماههاى دیگر ختم قرآن کرده باشد.اى مردم به یقین درهاى بهشت در این ماه باز است،از خدا بخواهید که به روى شما نبندد،درهاى دوزخ در این ماه بسته است،از خدا درخواست نمایید که به روى شما نگشاید،و شیاطین را در این ماه به زنجیر کشیدهاند از خدا بخواهید که آنان را بر شما چیره نسازد-تا آخر خبر شیخ صدوق روایت کرده چون ماه رمضان میرسید رسول خدا صلّى اللّه و علیه و آله هر اسیرى را آزاد میکرد و به هر خواهندهاى عطا میفرمود.مؤلّف گوید:ماه رمضان ماه خداى جهانیان و شریفترین ماههاست ماهى که درهاى آسمان و درهاى بهشت و رحمت باز مىشود،و درهاى دوزخ بسته مىشود،در این ماه شبى است که عبادت در آن از عبادت هزار ماه بهتر است،پس درنگ کن که در شبوروز خود چگونه خواهى بود،و چگونه اعضا و جوارح خویش را از نافرمانى پروردگار حفظ مىکنى؟مبادا شبها خواب باشى،و روزها از یاد خدا غافل، همانا در روایت است،که در پایان هر روز از روزهاى ماه مرضان خدا در وقت افطار،هزار هزار نفر را از آتش دوزخ آزاد مىکند،و چون شب جمعه و روز جمعه شود،در هر ساعتى هزار هزار نفر را از آتش دوزخ مىرهاند،که هریک مستوجب عذاب بوده باشند،و در شبوروز آخر ماه،به تعداد آنچه در تمام ماه رها ساخته آزاد مىکند،پس اى عزیز مبادا که ماه رمضان بگذرد،و گناهانت بر عهدهات باقى مانده باشد، و در وقتى که روزهداران پاداش خود را بگیرند تو ازجمله محرومان و زیانکاران باشى،و به سوى خداى تبارک و تعالى تقرّب جوى به تلاوت قرآن در شبها و روزهاى این ماه،و به خواندن نماز،و کوشش در عبادت و خواندن نمازها در اوقات فضیلت،و کثرت استغفار و دعا.
فَعَنِ الصَّادِقِ علیه السلام أَنَّهُ مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلا أَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ
از امام صادق(درود بر او)روایت شده است:هرکه در ماه رمضان مورد مغفرت قرار نگیرد،تا سال آینده قرار نمىگیرد،مگر آنکه براى آمرزیده شدن در عرفه حاضر شود.
و خود را از آنچه خدا حرام کرده و از افطار دادن به چیزهاى حرام،حفظ کن و به گونهاى رفتار کن که مولاى ما حضرت صادق علیه السّلام وصیت فرموده که:هرگاه روزه هستى باید گوش و چشم و پوست و همه اعضاى تو روزه باشند،یعنى از انجام محرّمات بلکه مکروهات دورى کنند و نیر فرمود:گاه روزه تو نباید همانند روز افطار تو باشد،و همچنین فرمود:روزه به همین خوددارى از خوردن و آشامیدن تنهاست،بلکه باید در هنگام روزه،زبان خود را از دروغ نگاه دارید،و دیدههاى خود را از حرام بپوشانید و با یکدیگر نزاع نکنید،و بر هم حسد نورزید،و غیبت و گفتگوى بىمنطق ننمایید،و سوگند دروغ بلکه حتى سوگند راست به زبان نیاورید،و دشنام و ناسزا ندهید،و بىخردى نورزید،و دلتنگ نشوید،و از یاد خدا و نماز غفلت نکنید،و از آنچه نباید گفت خاموش باشید،شکیبا باشید، و سخن به راستى گویید،از اهل شرّ دورى کنید،و از گفتار بد و دروغ و افترا و خصومت با مردم و گمان بد بردن و غیبت و سخنچینى اجتناب کنید و خود را در آستانه آخرت بدانید،و در انتظار فرج و ظهور قائم آب محمّد علیهم السّلام باشید و ثوابهاى آخرت را آرزو نمایید،و براى سفر آخرت،اعمال شایسته را توشه برگیرید و بر شما باد به آرامش دل و آرامى تن و خضوع و خشوع و شکستگى و فروتنى،مانند بردهاى که از مولاى خویش بترسد،و از عذاب خدا هراسان باشید،و به رحمتش امیدوار،و اى روزهدار باید که دلت از عیبها و باطنت از حیلهها و مکرها پاک باشد،و تنت پاکیزه از آلودگیها و از آنچه غیر خداست به سوى خدا بیزارى جو،و ولایت و دوستى خویش را به گاه روزه براى خدا خالص گردان،و از بیان آنچه حق تعالى تو را از آن در آشکار و نهان نهى کرده خاموش باش. و در ایام روزه روح و بدن خویش را به خداى(عزّ و جلّ)ببخش،و دل خویش را براى محبت و یاد او فارغ گردان،و بدن خود را در آنچه خدا تو را به آن امر کرده و فرا خوانده بکارگیر،اگر چنین کنى،آنچه شایسته روزه است انجام دادهاى،و فرمان خدا را اطاعت کردهاى،و از آنچه بیان شد آنچه را کم بگذارى،به اندازه آن از فضل و ثواب روزه تو کم مىشود،به درستى که پدرم گفت: رسول خدا صلّى اللّه و علیه و آله شنید زنى هنگام روزه،کنیز خویش را دشنام داد،حضرت طعامى خواست و به آن زن گفت:میل کن،عرضه داشت:روزه هستم،فرمود:چگونه روزهاى که کنیز خود را دشنام دادى!روزه تنها ترک خوردن و آشامیدن نیست، همانا حق تعالى روزه را حجابى از انجام کارهاى ناشایست،و کردارهاى بد،و گفتارهاى ناپسند قرار داده،چه بسیارند روزهداران،و چه بسیارند آنانکه تحمّل گرسنگى مىکنند.حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود:چه بسیار روزهدارى که او را از روزه جز تشنگى و گرسنگى بهرهاى نیست،و چه بسیار عبادت کنندهاى که او را از عبادت سودى جز رنج و زحمت نیست!!اى خوشا خواب زیرکان که بهتر از بیدارى و عبادت احمقان مىباشد،و خوشا افطار زیرکان که بهتر از روزهداشتن بىخردان است!! از جابر بن یزید از امام باقر علیه السّلام روایت شده که حضرت رسول صلّى اللّه و علیه و آله به جابر بن عبد اللّه فرمود:اى جابر این ماه ماه رمضان است،هرکه روزه بدارد روزش را،و به عبادت بایستد بخشى از شبش را،و شکم و شهوت خویش را از حرام باز دارد،و زبانش را حفظ کند،از گناهانش همچون بیرون رفتن از ماه رمضان بیرون رود...جابر گوید:گفتم:یا رسول اللّه چه نیکوست این حدیثى که فرمودى؟حضرت فرمود:اى جابر چه دشوار است این شرط هایى که گفتم؟!به هر صورت،اعمال این ماه شریف در دو مطلب و یک خاتمه ذکر مىشود.
