با توجه به اینکه یکی از شاخصه های ارزیابی رشد، توسعه و پیشرفت فرهنگی هر کشوری در عصر حاضر میزان مطالعه و کتاب خوانی مردم آن مرز و بوم است، در همین راستا و به مناسبت بیست و دومین هفته کتاب و کتابخوانی از تاریخ 24 تا 30 آبان ماه، روابط عمومی دانشگاه شاهرود گفتگویی با دکتر شاهسونی رئیس کتابخانه دانشگاه شاهرود و عضو هیات علمی دانشکده ریاضی انجام داده است:
1. در ارتباط با وضعیت مطالعه کتاب و کتاب خوانی در بین دانشجویان دانشگاه شاهرود توضیح بفرمایید.
با سلام ضمن تشکر باید عرض کنم که بروز شدن منابع چاپی ( عمدتا برای دانشجویان کارشناسی) در کتابخانه دانشگاه، افزایش مراجعات دانشجویی به کتابخانه و سهولت دسترسی به منابع الکترونیکی پایگاه های علمی ( برای اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی) حاکی از وضعیت رو به رشدی در این زمینه است.
2. آیا آمار قابل اعتمادی در این زمینه وجود دارد؟ و در صورت پاسخ مثبت، این آمار رضایت بخش و در حد انتظار هست یا خیر؟ چرا؟
بله، آمار استخراج شده از نرم افزار کتابخانه ای سیمرغ حاکی از آن است که از مهر ماه سال 92 تا به امروز ( قریب 11 ماه) تعداد 16000 نسخه کتاب توسط 27000 فقره مراجعه به امانت داده شده، که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، رو به رشد بودن آن را نشان میدهد. اما از جهت دیگر، آمار امانت کتب انگلیسی در سال 92 نشان میدهد که فقط 8% از این کتابها به امانت داده شده که مسلما آمار رضایت بخشی نیست. البته قابل ذکر است که یکی از دلایل این موضوع آن است که بسیاری از دانشجویان محترم و اساتید، نسخه الکترونیکی کتب مورد نیاز خود را بدست می آوردند.
3. لطفاً گزارشی از وضعیت موجود کتابخانه مرکزی دانشگاه اعم از تعداد منابع، کتاب های عمومی، دانشگاهی و تخصصی، فضاهای فیزیکی، تجهیزات و امکانات موجود ارائه فرمایید.
در حال حاضر، در زمینه منابع الکترونیکی، دسترسی به کلیه مجلات علمی داخلی و همچنین مجموعه مقالات کنفرانس های برگزار شده در داخل کشور از طریق اینترنت دانشگاه مهیا است. دسترسی به مقالات بیش از 100 پایگاه علمی معتبر بین المللی نیز از دیگر خدماتی است که کتابخانه مرکزی به اساتید محترم و دانشجویان تحصیلات تکمیلی ارائه میدهد.
در خصوص منابع چاپی، تعداد کتب فارسی و انگلیسی کتابخانه بترتیب بالغ بر 60 و 18 هزار نسخه است که بخش کوچکی از کتب فارسی را کتب غیر درسی تشکیل میدهد. از دو سال پیش تاکنون، روند خرید کتب فارسی و بروز شدن منابع کتابخانه ( علیرغم گرانی بیش از حد کتب) و وجین نمودن منابع قدیمی غیر مفید بطور مستمر ادامه داشته و مراجعات حداکثری دانشجویان گواه این مطلب است. البته قطعا برای رسیدن به وضعیت ایده آل باید به این تلاش ادامه داد. شایان ذکر است که علیرغم سه برابر شدن نرخ ارز از دو سال گذشته و گرانی کتب انگلیسی، با حمایت معاونت پژوهشی در سال 93 موفق شدیم که بخش کتب انگلیسی را با خرید کتب جدید از نمایشگاه بین المللی کتاب و همچنین نمایشگاهی که در اوایل آبان در دانشگاه برگزار شد، غنی تر کنیم. شایان ذکر است که انتخاب کتاب صرفا با نظر مستقیم اساتید محترم انجام شده است.
محل سالن های مطالعه برادران و خواهران دانشجو اگر چه در قدیمی ترین ساختمان دانشگاه واقع شده و با استاندارد های واقعی کمی فاصله دارد اما در طی دو سال مسئولیت بنده نهایت سعی و تلاش بعمل آمده است که دانشجویان محترم در محیطی آرام، زیبا و جذاب به مطالعات علمی خود بپردازند و امکان استفاده از اینترنت به عنوان ابزاری از ابزار های مطالعه فراهم گردد.
با کمال افتخار نیز بایستی علاقه مندی دانشجویان به مطالعه کتب غیر درسی ( شامل کتب دینی، رمان، شعر، ادبیات و....) را اعلام نمایم بطوری که همواره پس از امتحانات پایان ترم شاهد به امانت گرفتن بخش اعظمی از این کتب هستیم که به همین دلیل، در طول این دو سال توجه ویژه ای به غنی سازی این بخش از کتابخانه نیز شده است
4. کتابخانه مرکزی دانشگاه با چه مشکلات و چالش هایی روبه رو است؟
فضاهای فیزیکی ( برای سالن های مطالعه و مخزن کتاب) که با تلاش انجام شده از سوی ریاست محترم دانشگاه و سایر مسئولین، امید است که در آینده بسیار نزدیک، ساختمان جدید کتابخانه در پردیس مهندسی قابل بهره برداری گردد.
5. آیا تاکنون نظرسنجی از دانشگاهیان اعم از اساتید، دانشجویان و کارکنان دانشگاه به عنوان مخاطبان اصلی کتابخانه مرکزی، انجام شده است؟ اگر پاسخ مثبت است آیا به نقطه نظرات آن ها ترتیب اثر داده شده است؟
نظر سنجی به معنای علمی و آماری آن که تحلیل داده ها را بدنبال داشته باشد، اگر چه به عنوان محک ارزیابی مد نظر اینجانب بوده اما تاکنون بدلایل اجرایی بعمل نیامده است. برخی از دانشجویان و اساتید با ارائه نظراتشان، کتابخانه را در پیشبرد اهدافش یاری میکنند که این نظرات قطعا ذی قیمت است. مشارکت دادن اساتید برای خرید کتب انگلیسی و فارسی ( به عنوان تنها مرجع تشخیص مفید بودن کتاب) در سطح کلان و نیز اعمال نظر آنها حاکی از ارزشمند بون نظر مخاطبان است.
6. به نظر جنابعالی چه اقداماتی می توان انجام داد تا وضعیت مطالعه کتاب، به ویژه در بین نسل جوان و دانشجویان بهبود پیدا کند؟
مانوس شدن با کتاب، از اوان کودکی توسط خانواده و مدرسه، افزایش تبلیغات رسانه ای و معرفی کتب جدید، غنی سازی کتابخانه ها طبق ذائقه روز جوانان، تولید نسخه های الکترونیکی کتب مذکور بطوریکه جوانان بتوانند توسط ابزارهایی شبیه تلفن همراه و تبلت آنها را در کوچکترین فرصت ها مطالعه کنند. توجه ویژه انجمن های علمی دانشجویی به این موضوع نیز حائز اهمیت است.
7. در پایان اگر ناگفته ای در این خصوص باقی مانده است، بفرمایید.
به گفته اکثر جامعه شناسان، اقوامی که با مطالعه مانوس بوده و کتابخوانی در میانشان رواج داشته است، توانسته اند فرهنگی ماندگارتر و پویاتر از خود به جای بگذارند و میراث فرهنگی و گنجینه های معارف و دستاوردهای عالمان و فرهیختگان خود را به نسل های دیگر منتقل کنند. از آنجا که " دانشجو" رکن و پایه اصلی دانشگاه، سرمایه مملکت و آینده ساز جامعه است، توجه ویژه در این مقوله قطعا کارساز است.