مکتب ایرانی از سوی کسانی مطرح می شود که پشتوانه اندیشه ای ندارند
چهارشنبه ۱۱ مرداد ۱۳۹۱- ۱۱:۲۹:۱۹
حجت الاسلام دکتر محسن خندان الویری شب گذشته در تالار شقایق های دانشگاه صنعتی شاهرود از مکتب اسلامی ایرانی سخن گفت.
عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) گفت: اولین حاملان پیام اسلام از سرزمین حجاز به دیگر سرزمین ها، اعراب بودند و با این کار خود قومیت های مختلف را زیر پوشش خود قرار دادند. آنها در ابتدا وارد ایران، شمال چین و آفریقا شدند و بعدها وارد اسپانیا شده و تا جنوب فرانسه پیش رفتند.
دکتر الویری با اشاره به این مطلب که اسلام تعدد و تکثر نژادی را از بین نبرد بلکه آن ها را زیر چتر جدیدی به نام هویت دینی جمع کرد، افزود: اسلام در هر ملیت در عین این که استقلال و تمایز آن ملیت را از دیگر اقوام حفظ کرد زیر لوای یک روح واحد آن ها را به هم متصل ساخت. درست مانند اعضای بدن انسان، دست و چشم و پا و سایر اعضا با هم متفاوت هستند و کار خودشان را متناسب با خلقت شان انجام می دهند، اما در اثر دمیدن یک روح واحد به هم مرتبط هستند و به حیات ادامه می دهند. چشم مسیر را می بیند و پا در مسیر حرکت می کند. ملیت ها هم همین گونه کار می کنند. روح اسلام همه اقوام و ملیت ها را زیر چتر خود گرفته است.
وی گفت: دکتر زرین کوب در کتاب کارنامه اسلام و تاریخ ایران پس از اسلام می نویسد: اسلام به مثابه روح واحدی بود که دست و چشم و پا و مغزش از ملیت های مختلفی تشکیل شده، و پیشرفت های چشمگیر ایران بعد از ورود اسلام را بیان می کند.
مدرس حوزه و دانشگاه با بیان این مطلب که یک افغانی، افغانی است و در عین آن مسلمان. یک ایرانی، ایرانی و یک هندو، هندو و در عین آن مسلمان است، افزود: اسلام با ملیت هم تراز نیست که ما بیاییم این دو را در کنار هم قرار بدهیم و بخواهیم یکی را انتخاب کنیم. همه ما به اعتبار مسلمان بودن بخشی از پیکره امت اسلامی را تشکیل می دهیم و ملیت خود را هم داریم و درست مانند همان اعضای بدن که گفته شد.
وی گفت: در دوران معاصر که پان ایرانیسم، پان عربیسم و پان ترکیسم مطرح شده و القا می کند که من باید همه هویت خود را از ملیتم بگیرم، قابل قبول نیست. این نوع نگاه تقلیل گرایانه درباره دین کار اشتباهی است. هیچ کس نمی تواند بگوید ملیت مقدم بر هویت دینی است. این حرف، حرف غلطی است.
این عضو هیات علمی با بیان این که تعبیر هویت دینی تسامحی است، گفت: دین فراهویت است. هویت شغلی، هویت اجتماعی، هویت جنسی و ... همه زیر چتر عام هویت دینی قرار می گیرند. زبان ها، قومیت ها ،ملیت ها، فرهنگ ها همه و همه زیر چتر دین هستند. دین در پی از بین بردن آداب و رسوم محلی نیست مگر تعارض با دین داشته باشد.
دکتر الویری با اشاره به این که پرسش هویت و مکتب ایرانی یا هویت و مکتب اسلامی، اگر با این پیش فرض که این دو هم سطح و هم تراز هستند مطرح شود، نادرست است، گفت: هویت ها و ملیت های مختلف می توانند ذیل هویت دینی قرار بگیرند و اگر مواد این پرسش این باشد که من هویت دینی دارم، پس بقیه هویت ها باید از بین برود نیز غلط است دین هویت فردی افراد را از بین نمی برد.
وی گفت: ملیت از ظرفیت اندیشگی لازم برای پاسخ گویی به همه پرسش ها برخوردار نیست. باید ها و نباید ها و هست و نیست های ناظر به عالم هستی، توجیه خرد پسند از عالم غیب نمی تواند ارائه دهد. ملیت ظرفیت تئوریک ایجاد همگرایی وسیع و ظرفیت لازم برای تهییج احساسات مردم را هم ندارد. همه چیز را نمی توان از ملیت انتظار داشت. اگر کسی ملیت را با این عنوان نگاه کند، اندیشه ناسیونالیزم است که یک دوره وارد کشورهای اسلامی شد و هنوز در حال جولان دادن است.
این مدرس ضیافت اندیشه با اشاره به این نکته که شهید مطهری(ره) کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران را برای بیان همین مسأله نوشته است افزود: همان طور که ایران به اسلام خدمت کرد اسلام هم به ایران خدمت کرده است. کجا این دو در برابر هم بودند که ما این سوال را مطرح کنیم. برخی نویسندگان که دراین وادی قلم می زدند بعد از کتاب شهید مطهری روش خود را عوض کردند. مکتب ایرانی از سوی کسانی مطرح می شود که پشتوانه اندیشه ای ندارند.
دکتر الویری در پایان جلسه به پرسش های دانشجویان شرکت کننده در طرح ضیافت اندیشه قرآنی درباره مکتب ایرانی و اصالت هویت ملی ایرانی پاسخ گفت.
