بازدید علمی دانشجویان دانشگاه صنعتی شاهرود از تصفیه‌خانه فاضلاب صنعتی شهرک صنعتی شاهرود

دوشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴- ۱۱:۰۰:۲۹

در پی اهمیت روزافزون استفاده مجدد از منابع آبی و نقش حیاتی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست، دانشجویان رشته مهندسی عمران-محیط زیست دانشگاه صنعتی شاهرود، در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، بازدیدی علمی از تصفیه‌خانه فاضلاب شهرک صنعتی شاهرود به عمل آوردند. این بازدید که در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ انجام شد، با همراهی اعضای هیئت علمی، جناب آقای دکتر محجوبی و سرکار خانم دکتر تقی‌زاده، برگزار گردید.

تصفیه‌خانه فاضلاب شهرک صنعتی شاهرود با هدف کنترل آلودگی‌های ناشی از فعالیت واحدهای صنعتی منطقه، ظرفیت تصفیه روزانه ۵۰۰ تا ۸۰۰ مترمکعب فاضلاب صنعتی را داراست. این مرکز، فاضلاب خروجی از حدود ۲۰۰ واحد صنعتی را تصفیه می‌کند. در میان این واحدها، نام‌های مهمی چون کارخانه پنیر میامی، سیم و کابل مغان، شرکت دانش‌بنیان پلاستیک نوین، خوراک دام مارال، قند شمیم و بسته‌بندی مرغ طالع پروتئین به چشم می‌خورد.

فرآیند تصفیه در این تصفیه‌خانه شامل مراحل متعددی است که هر یک نقش مهمی در پالایش فاضلاب ایفا می‌کنند:

• آشغال‌گیر دستی: به عنوان اولین مرحله، فاضلاب وارد یک آشغال‌گیر میله‌ای دستی می‌شود. هدف از این مرحله حذف زباله‌های درشت، پارچه، پلاستیک و سایر مواد جامد بزرگ است. این فرآیند توسط اپراتورها بازبینی و به صورت دوره‌ای تخلیه می‌شود.
• ایستگاه پمپاژ: پس از حذف مواد جامد درشت، فاضلاب به وسیله پمپ‌ها به مراحل بعدی تصفیه انتقال می‌یابد. این ایستگاه، جریان فاضلاب را به صورت یکنواخت و با فشار کافی به سیستم وارد می‌کند.
• آشغال‌گیر مکانیکی: قبل از مرحله دانه‌گیری، فاضلاب از یک آشغال‌گیر مکانیکی عبور می‌کند. این آشغال‌گیر با استفاده از بازوهای مکانیکی، ذرات ریزتر را به طور خودکار از جریان فاضلاب جدا می‌سازد.
• دانه‌گیری: در این مرحله، فاضلاب وارد حوضچه دانه‌گیری می‌شود. کاهش سرعت جریان در این حوضچه باعث ته‌نشینی شن، ماسه و سایر مواد ته‌نشین شدنی می‌گردد. حذف این ذرات به منظور جلوگیری از آسیب به تجهیزات پایین‌دست از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
• حوضچه تعادل: این بخش با هدف یکنواخت‌سازی مشخصات فاضلاب و کاهش شوک‌های بار آلودگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. حوضچه تعادل، شوک‌های احتمالی ورودی به تصفیه‌خانه را کنترل کرده و از اختلال در سایر فرآیندها جلوگیری می‌کند. این امر شرایط بهینه را برای مراحل بیولوژیکی بعدی فراهم می‌سازد.
• راکتور بی‌هوازی: در این واحد، بخشی از بار آلی فاضلاب توسط باکتری‌های بی‌هوازی تجزیه شده و به گاز و مواد ساده‌تر تبدیل می‌شود. این فرآیند منجر به کاهش قابل توجه BOD و COD اولیه فاضلاب می‌گردد.
• راکتور انوکسیک: در این ایستگاه، شرایط کم‌اکسیژن برای انجام فرآیندهای نیتریفیکاسیون و دنیتریفیکاسیون فراهم می‌شود. در این شرایط، باکتری‌ها نیترات‌ها را به گاز نیتروژن تبدیل می‌کنند.
• راکتور هوازی: در این بخش، اکسیژن توسط دیفیوزرها به فاضلاب تزریق می‌شود. این عمل باعث می‌شود تا باکتری‌های هوازی مواد آلی باقی‌مانده را مصرف کرده و فاضلاب را تصفیه کنند. راکتور هوازی، یکی از اصلی‌ترین بخش‌های تصفیه بیولوژیکی فاضلاب است.
• ته‌نشینی: فاضلاب تصفیه‌شده در مرحله قبل، وارد تانک ته‌نشینی می‌شود. در این مرحله، لجن فعال و ذرات معلق ته‌نشین شده و از آب جدا می‌شوند. بخشی از لجن برگشتی برای حفظ جمعیت میکروبی و ادامه فرآیند تصفیه به سیستم بازگردانده می‌شود.
• گندزدایی: در انتهای مسیر تصفیه، پساب با استفاده از کلر ضدعفونی می‌شود. هدف از این مرحله حذف میکروارگانیسم‌های باقی‌مانده است. گندزدایی پساب، به ویژه برای استفاده کشاورزی از آن، از اهمیت بالایی برخوردار است.
• بستر خشک‌کن لجن: لجن تولیدی از مرحله ته‌نشینی، برای آبگیری بیشتر به بسترهای خشک‌کن لجن منتقل می‌شود. پس از خشک شدن، لجن برای حمل، دفع یا استفاده مجدد آماده می‌گردد.

در آزمایشگاه تصفیه‌خانه فاضلاب شهرک صنعتی شاهرود، به صورت روزانه نمونه‌برداری از پساب خروجی انجام شده و آزمایش‌های مختلفی بر روی آن صورت می‌گیرد. این آزمایش‌ها شامل اندازه‌گیری COD، BOD، TSS، MLSS و بررسی میکروسکوپی می‌باشند. برای اندازه‌گیری COD از مواد شیمیایی اکسیدکننده و دستگاه اسپکتروفتومتر استفاده می‌شود. BOD با نگهداری نمونه در دمای ثابت و بررسی میزان کاهش اکسیژن طی ۵ روز اندازه‌گیری می‌گردد. TSS با فیلتر کردن نمونه و خشک کردن آن در آون تعیین می‌شود. MLSS و MLVSS نیز با گرمادهی و توزین باقی‌مانده نمونه‌ها محاسبه می‌گردند. علاوه بر این‌ها، میکروارگانیسم‌های موجود در لجن نیز با استفاده از میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرند.

نتایج آزمایش‌ها نشان داد که فاضلاب ورودی به تصفیه‌خانه دارای COD حدود ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌گرم بر لیتر و BOD بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلی‌گرم بر لیتر بوده است. این در حالی است که پساب خروجی دارای COD بین ۳۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم بر لیتر است. این نتایج گویای عملکرد مطلوب سیستم تصفیه فاضلاب در این تصفیه‌خانه می‌باشد.

بازدید علمی از تصفیه‌خانه فاضلاب صنعتی شهرک صنعتی شاهرود، فرصتی ارزشمند برای دانشجویان دانشگاه صنعتی شاهرود بود تا از نزدیک با عملکرد سیستم‌های تصفیه فاضلاب صنعتی آشنا شده و نقش این سیستم‌ها را در حفاظت از منابع آبی و محیط زیست مشاهده نمایند. با توجه به بحران کم‌آبی و ضرورت استفاده مجدد از آب، وجود چنین مراکزی در مناطق صنعتی کشور نه تنها حیاتی است، بلکه نیازمند حمایت و توسعه روزافزون نیز می‌باشد.

نام:

پست الکترونیک:

امتیاز شما به این خبر:

نظر شما: