چکیده: شناخت عوامل موثر بر گازخیزی از لایه‎های زغال‎سنگ، در جهت افزایش ایمنی کارگاه‎های زیرزمینی،جلوگیری از وقوع انفجار گاز متان، خودسوزی و ایجاد حریق، ریزش کارگاه استخراج، استفاده اقتصادی گاز متان حاصل از زغال‎سنگ، کاهش هزینه‎های سیستم‎ تهویه و کاهش اثرات مخرب زیست محیطی، امری لازم و ضروری است. در راستای اجرایی شدن سیستم‎های گاززدایی در معادن زغال‎سنگ، این تحقیق ارائه می‎شود تا نخست عواملی که بر گازخیزی گاز متان متصاعد شده از لایه‎های زغال‎سنگ تاثیر دارند؛ شناسایی شود و در مرحله بعدی با تعیین میزان تاثیرگذاری و تاثیر‎پذیری هر یک از عوامل موثر بر گازخیزی، روابط بین هریک از پارامترها مشخص شود. در نهایت با تعیین وزن تاثیر گذاری هر پارامتر بر گازخیزی گاز متان متصاعد شده از لایه‎های زغال‎سنگ، شاخصی به منظور ارزیابی گازخیزی لایه زغال‎سنگ تعیین گردد. با مطالعات صورت گرفته شده؛ تعداد چهارده پارامتر موثر بر فرآیند گازخیزی شناسایی شد. جهت تعیین میزان تاثیر گذاری پارامترها، از روش Fazzy DEMATEL استفاده شده است. بر این مبنا، از نظرات کارشناسان و خبرگان فعال در حیطه معدن‎کاری زغال‎سنگ استفاده شده است. پس از جمع‎آوری جداول نظرسنجی از خبرگان، تعداد ده پرسش‎نامه مورد تایید قرار‎گرفت. نظرات اعمال شده در جداول نظرسنجی با استفاده از اعداد فازی تبدیل به ماتریس‎های اولیه شدند که در نهایت با اعمال روش Fazzy DEMATEL وزن تاثیرگذاری هریک از پارامترهای موثر بر فرایند گازخیزی مشخص گردید. در ادامه جهت محاسبه شاخص ارزیابی گازخیزی براساس وزن پارامترها، به هریک از پارامترهای موثر بر گازخیزی، براساس میزان تاثیرگذاری بر فرآیند گازخیزی، امتیازی اختصاص داده شد. این امتیاز برحسب میزان تاثیرگذاری هر پارامتر بر گازخیزی است. با مشخص شدن وزن هرپارامتر و امتیاز متناظر با بازه کمّی آن، شاخص ارزیابی گازخیزی محاسبه می‎گردد. شاخص ارزیابی گازخیزی به‎دست آمده بیانگر شدت گازخیزی تحت شرایط خاصی از یک پروژه خاص با مشخصات فنی از لایه‎ زغال‎سنگ و یا یک معدن می‎باشد. هرچه، مقدار این شاخص بیشتر و به صد نزدیک‎تر باشد؛ بدان معنی است که میزان گازخیزی گاز متان در پروژه، به قدری بالا است که نیاز به انجام فرآیند گاززدایی دارد. برای این منظور با طبقه‎بندی این شاخص، گازخیزی زغال‎سنگ مورد ارزیابی قرار می‎گیرد.