چکیده: در این رساله پدیده ازدحام -که یکی از مشکلات شبکه‌های کامپیوتری بوده و باعث کاهش کارایی آن می‌شود؛ مورد بحث قرار می گیرد. روشهای مختلفی جهت حل این موضوع پیشنهاد می شود -که استفاده از نظریه کنترل به منظور تحلیل و طراحی کنترل کننده‌های ازدحام؛ یکی از مهمترین موارد آن می‌باشد. در این تحقیق ابتدا با طراحی کنترل‌کننده تطبیقی و فازی، ازدحام در شبکه کنترل شده و کارایی روشهای پیشنهادی با استفاده از شبیه‌ساز NS2 و متلب تایید می‌شوند. درادامه، در صورتیکه با افزایش ورودی داده به شبکه، کنترل ازدحام نتواند پاسخ مناسبی بدهد، باید شبکه موجود به یک شبکه با ظرفیت مناسب منتقل گردد. برای این منظور سه نوع شبکه با ظرفیتهای مختلف طراحی می‌شود و با در نظر گرفتن حد آستانه ازدحام برای هر شبکه در صورتیکه ازدحام از این حد آستانه فراتر رود شبکه موجود به شبکه با ظرفیت بالاتری انتقال می یابد. برای تحقق این موضوع با طراحی یک کنترل نظارتی و مدیریت پهنای باند، ازدحام در شبکه تشخیص داده شده و با تعیین حد آستانه ازدحام، شبکه موجود به شبکه‌ای با ظرفیت بالاتر سوئیچ می‌شود. این روش بصورت عملی در شبکه دیتا پیاده‌سازی شده و نتایج آن نشان می‌دهد که چگونه شبکه مدیریت شده و مشکل پهنای باند و پایداری آن حل می‌شود.