چکیده: پایان‌نامه‌ی حاضر رفتار پس‌کمانشی تیرهای کامپوزیتی تقویت‌شده با نانولوله‌های کربنیِ متغیّر تابعی را در محیط‌ حرارتی و در شرایط مرزی مختلف (دوسرگیردار و دوسرلولا) ارائه می‌دهد. خواص مادّه به طور متغیّر در راستای ضخامت تیر شبیه‌سازی شده و وابستگی خواص اجزای تشکیل‌دهنده به دما نیز در نظر گرفته شده است. تیر تحت تغییرات دمای یکنواخت و غیریکنواخت فرض شده است. به منظور در نظر گرفتن کرنش برشی جانبی، تئوری‌های مختلف تغییر شکل برشی، تئوری تغییر شکل برشی مرتبه‌ی اول و مراتب بالاتر به کار گرفته شده‌اند. معادله‌های حاکم بر اساس روابط غیرخطی هندسی فون-کارمن، به کمک معادلات تعادل تیر و شامل پارامترهای دمایی استخراج شده‌اند. روش دیفرانسیل کوادریچر (DQM) به همراه یک الگوریتم بازگشتی به عنوان یک تکنیک حل غیرخطی برای حل معادله‌های دیفرانسیل حاکم، محاسبه‌ی دماهای کمانش بحرانی و تعیین مسیر تعادل پس‌کمانش حرارتی تیرهای FG-CNTRC به کار گرفته شد. با مقایسه‌ی نتایج پژوهش حاضر با آنچه در منابع دیگر آمده است، کارایی، همگرایی و درستی روش DQ تأیید شده است. در رابطه با جزئیاتِ تأثیر هر یک از تئوری‌های تغییر شکل برشیِ در نظر گرفته شده، طرح توزیع و کسر حجمی نانولوله‌های کربنی، شرایط مرزی و نسبت لاغری تیر بر روی دمای کمانش و عملکرد پس‌کمانشی تیرهای FG-CNTRC بحث صورت گرفته است. نتایج نشان می‌دهد کمانش تیر FG-CNTRC تحت تغییرات دمایی یکنواخت در مقایسه با شرایط دمایی غیریکنواخت، با احتمال بیشتری می‌باشد. نتایج عددی حاضر نشان می‌دهند تیر CNTRC با مقدار متوسّطی از کسر حجمی نانولوله‌های کربنی، الزاماً منجر به دمای کمانش و مسیر تعادل پس‌کمانش متوسّطی نمی‌شوند. تیرهای کامپوزیتی تقویت‌شده با CNT به ترتیب با طرح‌های توزیع FGX، UD و FGO دارای بالاترین دمای کمانش و مسیر تعادل پس‌کمانشی می‌باشند. همچنین بر اساس پاسخ پس‌کمانشی، نتیجه گرفته شده است که به ازای مقادیر نسبت لاغری معینی برای تیرهای UD-CNTRC و FGX-NTRC، می‌توان از تأثیر تغییر شکل برشی چشم‌پوشی کرد.