چکیده: سالمندی دوره‌ای اجتناب‌ناپذیر در زندگی است که غالبا همراه با محدودیت‌های جسمی و روحی می‌باشد. با توجه به تاثیر الگوی مکان بر رفتار انسان، معماری و کیفیت فضای زندگی سالمندان بر سلامت روحی و جسمی آن‌ها تاثیرگذار می‌باشد. در این پژوهش به دنبال یافتن عوامل کالبدی و فضایی و تاثیر آن‌ها بر کیفیت زندگی سالمندان می‌باشیم. عوامل کالبدی و مولفه‌های سالمندپذیری در قالب دو پرسشنامه طراحی گردیده است. نمره روایی پرسشنامه‌ سالمندپذیری 841/0 و پرسشنامه عوامل کالبدی 501/0 بدست آمده‌است. جامعه آماری سالمندان بالای 65 سال منطقه 3 شهر شاهرود و ساکنین خانه سالمندان ثامن‌الأئمه شاهرود هستند. 330 پرسشنامه پاسخ‌داده‌شده است. تحلیل پرسشنامه‌ها با نرم‌افزار spss صورت‌گرفته‌است. آزمون کولموگروف-اسمیرنوف در ابتدا برای سنجش نرمال بودن متغیرها و سپس آزمون‌های همبستگی پیرسون، Tمستقل،Tوابسته، Fلوین، تحلیل واریانس یک راهه، تعقیبی توکی و رگرسیون اجراگردید. ارتباط معنادار بین عوامل کالبدی- فضایی و میزان سالمندپذیری تایید شد. در خانه سالمندان شاهرود نیز این ارتباط وجود دارد اما واریانس تبیین شده در دامنه مطلوب قرار ندارد که به دلیل محدودیت‌های ذهنی و وضعیت جسمی ساکنین این مرکز قابل پیش‌بینی بود. نتیجه رگرسیون چنین نشان می‌دهد که مولفه امید به زندگی و سپس عدم تنهایی،کرامت، حس خانه و خودکارآمدی، بیشترین تاثیر را از کیفیت فضایی می‌گیرند، بنابراین با تامین ویژگی‌های کالبدی مورد سنجش در این پژوهش می‌توان حس امید به زندگی را در بین سالمندان افزایش ارتقا داد. همچنین بر اساس نتیجه رگرسیون، منظر مناسب، دسترسی و عوامل عملکردی بیشترین ارتباط و تاثیر را برایجاد فضای مناسب برای اقامت سالمندان دارند. ارتباط معناداری نیز بین میزان مولفه‌های سالمندپذیری و محل اقامت سالمندان در سه دسته؛ خانه شخصی ویلایی، آپارتمانی و خانه سالمندان وجود دارد و خانه شخصی ویلایی نسبت به آپارتمان و خانه سالمندان، فضای مناسب‌تری برای سکونت سالمندان ارزیابی شده است.