چکیده: یکی از مشکلات رایج در عملیات حفاری چاه‌های نفت و گاز وقوع گیر رشته حفاری است که اگر در زمان مناسب برای رفع آن اقدامات لازم صورت نگیرد می‌تواند منجر به بروز مشکلات زیادی از جمله اتلاف وقت و هزینه بسیار زیاد و یا حتی از دست رفتن چاه گردد. از این جهت تلاش مهندسین و محققین بر حذف وقفه‌های موجود در طول مدت زمان انجام عملیات و همچنین سرعت بخشیدن به تشخیص، جلوگیری و رفع این مهم می‌باشد. به طور کلی محدودیت در گردش رشته و عدم حرکت رو به بالا و پایین رشته حفاری را، گیر رشته حفاری می‌گویند. اطلاع از شرایط حساس و محتمل وقوع گیر رشته حفاری امکان جلوگیری از بروز این مشکل را با استفاده از تغییر پارامترهای موثر تا حد زیادی فراهم خواهد کرد، پس در قدم اول باید برای جلوگیری از ایجاد این مشکل روشی مناسب اتخاذ گردد که به سرعت بتواند گیر رشته را شناسایی و افراد حاضر در طی عملیات حفاری را از آن با خبر کرد تا از ایجاد این مشکل جلوگیری شود. ‌تا به امروز روش های متفاوتی برای تسخیص و پیش بینی گیر رشته حفاری معرفی شده است. در این پژوهش سعی گردید تا با ساخت مدلی در هندسه فرکتال وقوع گیر رشته حفاری پیش‌بینی و مدل سازی شود، برای ساخت این مدل از داده های عملیات، سیال حفاری، مشخصات مکانیکی لوله های حفاری و لوله های وزنه، چاه نگاری و تجیزات درون چاهی مربوط به حفر یکی از میادین جنوب ایران استفاده شد. در این پایان نامه ابتدا داده‌های مربوط به وقوع گیر رشته حفاری دسته‌بندی و سپس با استفاده از هندسه فرکتال تخمین و بعد مربوط به پارامترها مورد بررسی قرار گرفت و وقوع گیر رشته حفاری با دقت بالایی پیش‌بینی شد. با انجام عملیات حفاری و نزدیک شدن به نقطه گیر رشته، مقدار بعد فرکتال نیز که حاصل از مقادیر واقعی هریک از پارامترها می باشد دارای تغییرات محسوسی است، در نتیجه در حین حفاری افزایش مقدار بعد فرکتال هر پارامتر از حالت استاندارد (بدون گیر) خود می تواند نشانه و یا پتانسیل بخش مورد حفاری در ایجاد گیر رشته حفاری باشد، به همین منظور توجه به مقدار بعد فرکتال و هشدار در مورد افزایش آن به کارکنان دکل به جهت تغییر در مقدار پارامترهای تحت کنترل برای جلوگیری از ایجاد گیر رشته حفاری اجتناب ناپذیر می-باشد.