چکیده: ازجمله کاربردهای استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر، سوخت‌های زیستی می‌باشند که نقش مهمی در سیاست‌های دولت دارند. ریز جلبک‌ها یک منبع سوخت زیستی مهم و امیدوارکننده هستند که پتانسیل بالایی برای تولید انرژی دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که آب‌وهوای ایران برای کشت جلبک مناسب می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی فنی و اقتصادی تولید سوخت از جلبک‌ها و پتانسیل‌سنجی آن در ایران است. بدین منظور، ابتدا بررسی پتانسیل تولید بیوگاز در ایران و پارامترهای مؤثر در فرآیند هضم بی‌هوازی شامل دما، PH، دینامیک جمعیت باکتری‌ها و مخلوطی از بسترها بررسی شده است. سپس به نحوه تولید انواع سوخت‌های گازی و مایع از ریز جلبک‌ها و پتانسیل‌سنجی آن‌ها در ایران پرداخته شده است. به‌منظور پتانسیل‌سنجی، یک سری معادلات جهت تخمین ارزیابی فنی و اقتصادی به کار گرفته‌شده‌اند. به دلیل عدم وجود داده‌های دقیق، این مورد در چند مرحله بررسی شده است. در مرحله اول بحث‌های فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی کشت میکروجلبک، برداشت و آب‌گیری جلبک‌ها و محدودیت‌ها تحلیل می‌شود. در مرحله دوم، بررسی انواع هاضم‌های بی‌هوازی و شرایط و عوامل تأثیرگذار در بحث‌های فنی و اقتصادی هضم بی‌هوازی بررسی شده است. در مراحل بعدی، هزینه‌های تولید متان و برق بررسی شد. از آنالیز تصمیم‌گیری چند معیاره به روش تحلیل سلسله‌مراتبی برای شناسایی معیارهای مهم در فرآیند تولید ریز جلبک‌ها استفاده شده است. این معیارها به دو دسته معیارهای اصلی و فرعی دسته‌بندی می‌شوند؛ به‌طوری‌که معیارهای اصلی شامل زمین، اقلیم، زیرساخت، آب و منابع طبیعی و معیارهای فرعی شامل شیب زمین، کاربری زمین، ارتفاع زمین، مساحت زمین، مشخصات خاک، هزینه زمین، دما، تابش خورشیدی، بارش، پوشش ابری، منابع کربن دی اکسید، منبع آب، فاضلاب، آب‌شور، فاصله تا نیروگاه برق، فاصله تا منبع آب تازه، فاصله تا منبع آب‌شور، فاصله تا جاده و نوع تولید می‌باشند. پس از شناسایی معیارها، بهترین مناطق برای کشت ریز جلبک‌ها با آنالیز تصمیم‌گیری چند معیاره به روش تحلیل سلسله‌مراتبی با استفاده از نرم‌افزار متلب رتبه‌بندی شده و بهترین گزینه مشخص شده است. همچنین از دو روش تاپسیس و الکتره برای بررسی‌های بیشتر و اطمینان از درستی گزینه انتخاب‌شده، استفاده شده است. نتایج کلی نشان می‌دهند که هزینه تولید متان 8/14 دلار بر MMBtu برای هاضم بی‌هوازی باز می‌باشد. هزینه تولید برق از بیوگاز 13 سنت بر کیلووات ساعت تخمین زده شد. بازیافت کربن دی اکسید آزادشده در طول ارتقا بیوگاز یا احتراق برای کشت جلبک جهت کاهش هزینه بیوگاز مشتق شده از جلبک ضروری است. بهترین منطقه برای کشت جلبک در ایران به‌منظور تولید سوخت زیستی، دریای خزر و خلیج‌فارس می‌باشد. سایر مناطق نیز به ترتیب اولویت عبارت‌اند از کوه زاگرس، دریاچه ارومیه، دریاچه قم و دریاچه مهارلو.