چکیده: چکیده بازارهای مالی توسعه یافته در جذب منابع و تخصیص آن به صورت بهینه نقش اساسی دارند. این بازارها پول را از سرمایه‌گذاران دریافت نموده و در فعالیت‌های اقتصادی با بالاترین بازده و کمترین ریسک سرمایه‌گذاری می‌کنند. در برخی از کشورها بخش بانکی، در برخی دیگر بازار سرمایه و در بسیاری از کشورها هر دو بخش توامان در امر جذب و تخصیص نقدینگی فعال هستند. در ایران بخش بانکی و بازار سرمایه مکمل هم هستند، بنابراین توسعه بازار سرمایه می‌تواند به توسعه بخش مالی و افزایش کارایی این بخش کمک نماید. در این راستا، این مطالعه به بررسی تاثیر نرخ ارز، نرخ تورم، توسعه بخش بانکی، نقدشوندگی بازار سرمایه، میزان باز بودن تجاری و رشد اقتصادی بر توسعه بازار سرمایه کشور در دوره 1385:4 تا 1399:1 با بهره‌گیری از رویکرد ARDL می‌پردازد. بر طبق نتایج در کوتاه‌مدت اثر نرخ ارز بر توسعه بازار سرمایه مثبت است. با این حال، اثر گشایش تجاری، رشد اقتصادی و تورم منفی می‌باشد. اثر منفی رشد اقتصادی و گشایش تجاری بر توسعه بازار سرمایه به دلیل انگیزه‌های سوداگری می باشد که به دلیل به صرفه نبودن تولید به دنبال تورم و فشار هزینه‌ای به بنگاه‌های اقتصادی ایجاد شده است. اثر توسعه بخش بانکی نیز منفی و معنی‌دار است، که نشان می‌دهد بخش بانکی و بازار سرمایه در جذب نقدینگی و تخصیص آن در کوتاه‌مدت رقیب هم هستند. اثر نقدشوندگی بازار سرمایه نیز منفی است، اما معنی‌دار نیست. با این حال، اثر نرخ ارز در بلندمدت بر خلاف کوتاه‌مدت، بر توسعه بازار سرمایه منفی است. این امر بیانگر رقیب بودن بازار ارز و بازار سرمایه در جذب نقدینگی در کشور است. در مقابل، اثر تورم و توسعه بانکی بر توسعه بازار سرمایه در بلندمدت مثبت است. بنابراین، تورم در بلندمدت منجر به جذاب شدن سرمایه‌گذاری در بورس شده و آن را رونق می‌بخشد. افزون بر آن، با توجه به این که بخشی اعظم پرتفوی بانک‌ها را سهام تشکیل می‌دهد، لذا با افزایش جذب نقدینگی توسط آنها که با توسعه بخش بانکی ممکن می‌شود، بازار سرمایه نیز رشد و توسعه خواهد یافت. بر این اساس، در بلندمدت بخش بانکی و بازار سرمایه مکمل هم هستند. همگرایی مسیر کوتاه‌مدت به بلندمدت نیز به صورت نمایی خواهد بود.