چکیده: در این پژوهش به منظور بررسی پارامترهای مؤثر بر سرعت حفاری ابتدا سابقه علمی موضوع با استفاده از مقالات و متون علمی موجود از دهه 1950 الی سال 2008 مورد بررسی قرار گرفته و مهمترین پارامترهای فنی مؤثر شامل مشخصات ماشین حفاری و نیز مشخصات مهندشی سنگ‌ها در حفاری شناسایی گردیده‌اند. در ادامه با توجه به کمبود اطلاعات علمی در مورد حفاری ضربه‌ای-دورانی پنوماتیکی چکش بالا در سطح بین‌المللی، تأثیر پارامترهای مذکور بر روی سرعت حفاری ضربه‌ای در10 نوع از معادن مختلف شمالغرب کشور بررسی و آزمایش گردیده‌اند. سپس با توجه به تعدد پارامترهای مربوط به سنگ که در سرعت حفاری مؤثرند سعی گردید تا یک سیستم طبقه‌بندی مهندسی سنگ برای ارزیابی قابلیت نفوذ در سنگ ارائه شود. برای این منظور از کارشناسان مربوطه داخل و خارج از کشور در مورد ضریب اهمیت هر یک از پارامترهای دخیل در قابلیت نفوذ سنگ‌ها نظرسنجی به عمل آمده است. سپس جهت ارائه یک سیستم طبقه‌بندی کمّی، بر اساس پارامترهای مؤثر در قابلیت نفوذ سنگ‌ها، نظرات کیفی متخصصان مذکور توسط روش تحلیل سلسله مراتبی تجزیه و تحلیل شده و مهمترین پارامترها از نظر کمّی انتخاب شده‌اند. با دستیابی به وزن هر پارامتر، سیستم طبقه‌بندی جدیدی به صورت کمّی و بر مبنای پارامترهای مهم پیشنهاد گردیده است. این سیستم که اندیس قابلیت نفوذ در سنگ نامیده شده (RPi) در مجموع به سنگ‌ها امتیازی از 100-25/10 اختصاص می‌دهد. سپس قابلیت نفوذپذیری سنگ‌ها در پنج کلاس خیلی آسان، آسان، متوسط، سخت و خیلی سخت طبقه‌بندی می‌شوند. پس از پیشنهاد سیستم طبقه‌بندی، برای ارزیابی توانایی و کارآیی روش، نمونه‌های سنگ جمع‌آوری شده از 10 معدن مختلف شمال‌غرب کشور مورد ارزیابی و مطالعه قرار گرفتند. بعد از اتمام مطالعات نمونه‌ها، سنگ‌ها از نظر پارامترهای موجود در سیستم طبقه‌بندی امتیاز‌دهی شده و کلاس هر کدام از سنگ‌ها در سیستم پیشنهادی RPi تعیین شد. نمونه‌هایی از سنگ‌های مورد آزمایش در ابعاد 30*40*30 سانتی‌متر به معدن سنگ آهک سیمان صوفیان واقع در 30 کیلومتری تبریز منتقل شده و در آن محل سه عدد چال تحقیقاتی هر یک به عمق 10 سانتی‌متر با سیستم حفاری ضربه‌ای-دورانی پنوماتیکی چکش بالا با قطر 3 اینچ حفر گردید. در پایان امتیاز کسب شده توسط هر سنگ در سیستم RPi با سرعت خالص به دست آمده در ماده سنگ‌های مورد آزمایش رگرسیون شده و رابطه ریاضی بین این دو پارامتر ارائه شده است.