چکیده: عملیات آتشباری در معادن شامل طراحی الگوی آتشباری و اقدامات منجر به تولید سنگ‌های خرد شده با خردشدگی مطلوب به کمک مواد منفجره در داخل چال‌ها می‌باشد. علاوه بر دستیابی به خردشدگی مطلوب اهداف دیگری از قبیل کنترل پرتاب سنگ، جلوگیری از ایجاد پاشنه و شکستگی‌های ناخواسته نیز در طراحی آتشباری دنبال می‌شود. طراحی الگوی مناسب آتشباری از راه تحلیل نتایج آن شامل؛ بررسی خردشدگی و تورم کپه ایجاد شده، شکل هندسی، ارتفاع و جابجایی کپه، وضعیت توده سنگ باقیمانده و کف پله، وجود قطعات سنگی درشت در کپه، لرزش زمین، پرتاب سنگ و لرزش هوای تولید شده و تصحیح پارامترهای قابل کنترل مؤثر بر آتشباری امکان پذیر است. در این تحقیق ابتدا ویژگی‌های توده سنگ معدن انگوران شامل درزه‌داری و وضعیت درزه‌ها با برداشت ویژگی 1514 درزه و ناپیوستگی با استفاده از روش خط برداشت و مقاومت فشاری و کششی، سرعت موج طولی و ... با انجام تست‌های آزمایشگاهی تعیین شد. برای توسعه معیاری که بتوان با آن علاوه بر ارزیابی آتشباری، امکان مقایسه انفجارها را با یکدیگر و امکان انتخاب الگوی مناسب آتشباری را فراهم کرد، مدل کمّی ارزیابی آتشباری به کمک رده‌بندی نتایج اصلی انفجار شامل خردشدگی، وضعیت کپه خرد شده، تعداد قله‌سنگ‌ها، عقب‌زدگی و پرتاب سنگ بنا نهاده شد. برای این‌کار نتایج 16 انفجار در معدن انگوران به همراه الگوی آتشباری، ماده منفجره مصرفی، عمق واقعی چال‌ها، زمان چالزنی بلوک‌ها، زمان بارگیری و حجم توده‌های آتشباری شده ثبت گردید. برای رسم نمودار توزیع دانه‌بندی کپه‌های آتشباری شده، الگوریتمی در نرم‌افزار Matlab برای تشخیص قطعات سنگی بر مبنای الگوریتم‌های بخش‌بندی پیشنهاد شد. پارامترهای مکانیک سنگی و وضعیت درزه‌های بلوک‌های انفجاری با توجه به موقعیت هر بلوک تعیین شد. همچنین با استفاده از اطلاعات برداشت شده، خرج ویژه، حفر ویژه و بارگیری ویژه بلوک‌های انفجاری محاسبه شد. با استفاده از روش معیار جامع و بی‌مقیاس کردن ماتریس تصمیم و تعریف شرایط مناسب برای هر یک از نتایج، به هر انفجار عددی کمی و بی‌بعد اختصاص داده شد که بیشتر بودن آن بیانگر انحراف بیشتر انفجار از شرایط مناسب آتشباری بوده و نمایانگر شرایط نامطلوب انفجار انجام شده با توجه به نتایج انفجار می‌باشد. برای لحاظ کردن شرایط عملیات معدنکاری و وزن هر یک از نتایج، تاثیرگذاری نتایج بر شاخص عملیات معدنکاری با استفاده الگوریتم ژنتیک بررسی شد و با تشکیل ماتریس تصمیم وزن‌دار، انفجارها ارزیابی و رده‌بندی شدند. تحلیل وزن نتایج نشان می‌دهد که وضعیت کپه شامل نسبت ارتفاع کپه آتشباری شده به ارتفاع پله و گستردگی جانبی توده بیشترین تأثیر را بر شاخص عملکرد دارد و پس از آنها خردشدگی تأثیر بیشتری دارد. با رده بندی انفجارها در پنج رده، 9 انفجار در رده خیلی خوب، 4 انفجار در رده خوب، 2 انفجار در رده نسبتا ضعیف و 1 انفجار در رده خیلی ضعیف قرار گرفتند. بر اساس انفجارهای با رده خیلی خوب و خوب و بر اساس ویژگی‌های توده سنگ، رابطه‌ای برای محاسبه خرج ویژه مناسب ارائه شد. از رابطه به دست آمده میزان خرج ویژه در سایت Glyn Bends واقع در North Wales که اطلاعات الگوی آتشباری آن موجود بود، محاسبه شد. نتایج محاسبه خطای 5 درصدی را نشان می‌دهد. همچنین امکان پیش‌بینی نتایج آتشباری که بیشترین تاثیر را بر عملیات معدنکاری دارند بر مبنای پارامترهای الگوی آتشباری و ویژگی‌های توده سنگ بررسی شد.