چکیده: محدوده ی معدنی مس دیان، با مساحت تقریبی 40 کیلومترمربع، در فاصله ی 100 کیلومتری جنوب دامغان قرارگرفته است. این منطقه در محدوده پهنه ایران مرکزی و در کمان آتش فشانی-رسوبی ترود- چاه شیرین قرار دارد. بررسی نقشه های زمین شناسی و مطالعات صحرایی انجام‌گرفته بر روی محدوده نشان داد که واحدهای اصلی سنگی تشکیل‌دهنده منطقه گدازه های آندزیتی، سنگ‌های ولکانیکی بالایی و زیرین و لایه های توف برشی سبز و قرمز هستند. این محدوده دارای 3 سینه کار اصلی 1، 2 و سینه کار دیان است که دگرسانی های مشاهده ‌شده در آن‌ها شامل دگرسانی آرژیلیکی در قسمت های سطحی، دگرسانی پروپیلیتیک در اطراف و دگرسانی های سیلیسی – سولفیدی – کربناتی در قسمت های مرکزی و همراه با کانی سازی مس است. کانی های اصلی موجود در سنگ های منطقه شامل مالاکیت، کوولیت، کریزوکولا و کالکوسیت به همراه هماتیت، کلسیت، سیلیس و منگنز هستند که در نمونه های دستی، بررسی مقاطع نازک و آنالیز پراش پرتو X مشاهده گردیدند. اکتشافات ژئوشیمیایی منطقه شامل آنالیز تک متغیره، دومتغیره و چند متغیره است که منجر به شناسایی 4 پهنه آنومال در منطقه شد و مناسب ترین ترکیب خطی عناصر که در محدوده به‌صورت عناصر سنگ ساز و کانه دار عمل کرده اند، با استفاده از روش های آنالیز چند متغیره تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) و آنالیز خوشه ای مشخص گردیدند. بخش اصلی پایان نامه به کارگیری روش زونالیته در جهت شناسایی نهشته های پنهان است. در ابتدا بر اساس داده های عمقی مربوط به گمانه BH4 در سینه کار دیان، توالی منطقه بندی قائم با روش های ضریب اختلاف و شاخص نرمالایز تعیین گردید که بر این اساس عناصر Pb,Ba,As,Zn به‌عنوان عناصر فوق کانساری و عناصر Be,Ni,Co,Cu,Mo به‌عنوان عناصری تحت کانساری معرفی گردیدند. سپس با استفاده از روش سولووف، مقادیر حد زمینه و حد آستانه محاسبه شد و بر این اساس تعداد نمونه ها و محدوده های آنومال تعیین شدند. سپس با استفاده از اِعمال شاخص های ضربی، مناطق مستعد کانی سازی مشخص گردید. عرض هاله ی ژئوشیمیایی ثانویه بر روی پروفیل سوم که دارای نمونه آنومال آشکار بود محاسبه گردید. درنهایت با استفاده از داده های عمقی گمانه BH4، شاخص های زونالیته عناصر فوق و تحت کانساری محاسبه شده و نمودار تغییرات عمقی عناصر ترسیم گردید که نشان دهنده وجود کانی سازی عمقی در این گمانه است.