چکیده: هیدروفرمینگ لوله یکی از فرآیند‌های نسبتا جدید شکل‌دهی لوله است که به دلیل افزایش نسبت استحکام به وزن و کاهش هزینه و مراحل تولید، مورد توجه خودروسازان و صنایع هوا فضا قرار گرفته است. در این فرآیند، لوله داخل قالب قرار گرفته و با اعمال فشار سیال به داخل لوله و تغذیه محوری، شکل‌دهی لوله کامل می‌شود. برای بهبود شکل‌دهی و افزایش راندمان این فرآیند پژوهش‌های متعددی انجام شده است. در این پایان‌نامه نیز، استفاده از روشی جدید در انجام فرآیند هیدروفرمیگ برای افزایش شکل‌پذیری لوله مورد مطالعه قرار گرفته است که در آن، شکل‌دهی به کمک ترکیب سیال داخلی با فشار بالا و پایین استفاده می‌شود. همچنین قالب در انتهای فرآیند اندکی باز شده و دوه بسته می‌شود و اثر آن بر پرشدگی قالب مورد بررسی قرار می‌گیرد. ابتدا یک قالب هیدروفرمینگ برای ایجاد مقطع دمبلی شکل در لوله طراحی شده، سپس خواص مکانیکی لوله مسی مورد آزمایش، در دو حالت دریافتی و بازپخت‌شده با استفاده از آزمون کشش ساده به دست آمد. تحلیل المان محدود فرآیند هیدروفرمینگ به روش سنتی با اعمال نتایج به دست آمده از آزمون کشش انجام گرفت و در مرحله بعد، تحلیل فرآیند با استفاده از روش پیشنهادی این پژوهش تکرار شد. در مقایسه نتایج حاصل از این دو تحلیل مشخص شد که در فشار سیال داخلی یکسان، با استفاده از روش پیشنهادی این پایان‌نامه، پرشدگی قالب برای لوله دریافتی و بازپخت‌شده به ترتیب 17 و 30 درصد بهبود می‌یابد و همچنین مشخص شد که برای شکل‌دهی لوله به میزان مشخص، فشار سیال مورد نیاز برای فرآیند در حالت دریافتی 53 درصد و در حالت بازپخت‌شده 90 درصد کاهش می‌یابد. پس از اطمینان از نتایج به‌دست آمده و اصلاح قالب طراحی‌شده، قالب هیدروفرمینگ ساخته شد. برای حفظ تقارن قالب در حین بسته شدن آن، یک سازوکار چهارمیله‌ای مورد استفاده قرار گرفت. آزمون‌های عملی با توجه به تحلیل المان محدود، برای لوله‌های دریافتی و بازپخت‌شده به دو روش سنتی و پیشنهادی تکرار شد. ارتفاع برآمدگی قسمت میانی لوله و حجم آن با نتایج تحلیل المان محدود مقایسه شد. نتایج آزمون تجربی و تحلیل المان محدود با دقت خوبی بر هم منطبق بود.