چکیده: محدودیت منابع آب شیرین در بسیاری از کشورها به‌صورت یک معضل جدی درآمده است به‌طوری‌که این محدودیت توانسته رشد این کشورها را تحت شعاع خود قرار دهد. منطقه خاورمیانه ازجمله مناطقی می‌باشد که به‌شدت با مشکل محدودیت منابع آب شیرین مواجه می‌باشد. امروزه جهان برای تأمین آب مورد نیاز با مشکلات متنوعی مواجه می‌باشد. محیط‌زیست و اکوسیستم‌های مبتنی بر منابع آب شیرین با وقوع خشک‌سالی‌های متعدد و برداشت بی‌رویه از ذخایر آبی با بحران‌ها و چالش‌های زیادی روبرو شده‌اند. با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک ایران و بروز مشکلات عدیده‌ای مانند کم‌آبی در بسیاری از مناطق کشور، حفاظت خاک و آبخیزداری از سازنده‌ترین راهکارها برای مقابله با خشک‌سالی است.در مدیریت منابع آب، سدسازی از هزاران سال قبل، فنی شناخته‌شده بوده. در چند دهه اخیر هرچند سدسازی ازنظر کمی روند افزایشی داشته. امروزه جدی‌ترین خطر برای مرگ زودهنگام سدها، خطر رسوب‌گذاری مخازن آن‌ها است. این خطر به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه که در آن‌ها مدیریت حوزه‌های آبریز با چالش‌ها و نابسامانی‌های مختلفی روبروست، بسیار ملموس‌تر است، به‌ویژه اگر چنین کشورهایی در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان واقع‌شده باشند. روش‌های متنوع و زیادی ازجمله حفاری، تخلیه هیدرولیکی، سیستم کنارگذر و غیره برای رسوب‌زدایی از مخازن سدها وجود دارد. استفاده از این روش‌ها محدود و کنترل مقدار دقیق کیفیت و کمیت رسوب تخلیه‌شده دشوار بوده و باعث کاهش حجم ذخیره مخزن می‌گردند. همچنین به دلیل مشکلات زیست‌محیطی و محدودیت‌های مالی، تخلیه کامل رسوب مخازن غیرضروری بوده و با رسوب‌زدایی قسمت‌های حیاتی سد ازجمله آبگیرها می‌توان به بهره‌برداری از آن ادامه داد. هیدروساکشن یکی از روش‌های مؤثر برای رفع معضل رسوب‌گذاری در مخازن سد‌ها می‌باشد، که تأثیر بسیار موضعی داشته و معمولاً برای خارج کردن رسوبات نهشته شده اطراف ورودی آبگیر نیروگاه بکار می‌رود. هیدروساکشن شامل مدل‌های متفاوتی می‌باشد که یکی از جدیدترین آن‌ها روش مدل لوله مدفون شده مکش رسوبات می‌باشد. در این تحقیق تأثیر تغییرات ارتفاع آب روی رسوب و تراز تخلیه (ارتفاع سیفون) بر عملکرد تخلیه رسوب "روش مدل لوله مدفون شده مکش رسوبات" با استفاده از مدل آزمایشگاهی در دو قطر متفاوت لوله مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی نتایج نشان داد که در روش فوق در یک اختلاف هد ثابت، به ازای کاهش ارتفاع آب، غلطت متوسط افزایش می‌یابد و همچنین با افزایش تراز تخلیه (ارتفاع سیفون) غلطت متوسط به دلیل افزایش افت در لوله کاهش پیدا می‌کند. بررسی اثر قطر لوله نیز نشان داد که با افزایش قطر لوله به دلیل کاهش افت، غلظت متوسط افزایش می‌یابد.