چکیده: این پژوهش با هدف بررسی اثر متقابل تنش خشکی و امواج اولتراسونیک بر رشد و عملکرد گیاه لوبیا چشم بلبلی انجام گرفت. تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل کاهش عملکرد گیاهان و بخصوص حبوبات بشمار می رود. بر اساس گزارشات اندک منتشر شده یکی از تیمارهایی که انتظار می رود در شرایط خشکی بر رشد گیاه تأثیر مثبت داشته باشد، تیمار امواج فراصوت می باشد. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود در سال 1393 انجام شد. فاکتورها شامل تنش خشکی {شاهد (آبیاری کامل)، قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد و قطع آبیاری از مرحله خمیری دانه به بعد} و امواج فراصوت {شاهد (عدم تیمار)، 1.5، 3.5، 5.5 و 7.5 دقیقه پرتودهی} بود. براساس نتایج بدست آمده در این بررسی تنش خشکی موجب کاهش ارتفاع بوته، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، رطوبت نسبی برگ، شاخص سطح برگ، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی گردید ولی درصد پروتئین دانه را بیشتر نمود. امواج اولتراسونیک نیز باعث افزایش صفات ارتفاع بوته، وزن خشک ساقه، رطوبت نسبی برگ، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و درصد پروتئین دانه گردید. بهترین مدت زمان پرتودهی در اکثر صفات کاربرد امواج فراصوت به مدت 5/5 دقیقه می باشد ولی کاربرد امواج به مدت 7.5 دقیقه بر روی اکثر صفات تأثیر منفی داشته و باعث کاهش آن ها می گردد. اثر متقابل تنش خشکی و امواج اولتراسونیک بر روی صفات تعداد غلاف، کلروفیل و وزن خشک برگ معنی دار شد. فاکتور های اصلی و اثر متقابل آن ها در هیچ یک از سطوح آماری بر تعداد دانه در غلاف معنی دار نگردید.