چکیده: محدوده معدنی طزره در 40 کیلومتری شمال دامغان، در زون زمین ساختی البرز شرقی واقع گردیده، و متعلق به یک ناودیس بزرگ با امتداد شرقی – غربی، تحت عنوان ناودیس میاناب می‌باشد. رسوبات زغال‌ دار این منطقه بخشی از سازند شمشک به سن تریاس بالایی – ژوراسیک زیرین هستند که از پایین به سنگ آهک های دولومیتی الیکا و از بالا به سنگ‌های آهکی سازند دلیچای محدود می‌شوند. در منطقه طزره سازند شمشک به سه زیربخش به نام‌های پشکلات، آسیاب و کلاریز تقسیم می شود که از نظر چینه‌شناسی رسوبات زغال دار متعلق به زیر بخش‌های کلاریز و پشکلات می‌باشند. ماسه‌سنگ‌های در برگیرنده لایه‌های زغال‌سنگی دارای کوارتز، پلاژیوکلاز، میکروکلین، مسکوویت، زیرکن، تورمالین و آناتاز و شیل ها دارای کوارتز، پلاژیوکلاز و کانی‌های رسی هستند که بر اساس نام‌گذاری فولک، ماسه سنگ ها در محدوده ساب لیت آرنایت تا لیت آرنایت و شیل های منطقه تحت عنوان شیل های سیلتی و شیل های ماسه‌ای نام‌گذاری شده‌اند. پیریت، کالکوپیریت، کائولینیت و کوارتز کانی‌های موجود در زغال‌سنگ طزره هستند که در این میان کوارتز و کانی‌های رسی فراوانی بیشتری دارند. بر اساس مطالعات پتروگرافی بر روی زغال‌سنگ‌ها، گروه‌های ویترینیت، اینرتینیت و لیپتینیت به ترتیب دارای بیشترین، متوسط و کمترین فراوانی در این زغال‌سنگ‌ها می‌باشند. بر پایه داده‌های ژئوشیمیایی سنگ‌های در بردارنده زغال‌سنگ در حوضه‌های کششی پشت کمان و در محیط زمین ساختی فعال تشکیل شده‌اند. مقدار متوسط REE ∑ در نمونه‌های ماسه‌سنگی ppm 165 و شیل ppm 187 می‌باشد که بیشتر از ترکیب شیل آمریکای شمالی (ppm 173) و پوسته قاره‌ای (ppm 146) می‌باشد. این سنگ‌ها دارای غنی‌شدگی LREE نسبت به HREE هستند و عناصر Eu و Ce در آن‌ها دارای آنومالی مثبت هستند. زغال‌سنگ‌های طزره در مقایسه با زغال‌سنگ‌های جهان به دلیل حضور کانی‌های ایلیت، مسکوویت و کلریت غنی از K2O و MgO می‌باشند. ضریب غنی‌شدگی عناصر کمیاب زغال‌سنگ طزره نسبت به زغال‌سنگ‌های جهان و چین به ترتیب 4.6و 7.19 می‌باشد. مقدار متوسط REE∑ در زغال‌سنگ طزره ppm 404 است که بیشتر از REE∑ در کندریت (ppm 2.25)، کلارک زغال‌سنگ‌های جهان (ppm 68)، زغال‌سنگ‌های چین (ppm 138) و زغال‌سنگ آمریکا (ppm 62) می‌باشد. تحلیل خوشه‌ای داده‌های ژئوشیمی زغال‌سنگ طزره همبستگی مثبت قوی REE با عناصر Be, Se, U, Y و همبستگی منفی بالای آن را با عناصر Cs, K, Mg, Mn, Rb, Ti و Al نشان می‌دهند. خاکستر کنسانتره زغال‌سنگ طزره دارای بالاترین میزان REE است که در مقایسه با خاکستر زغال‌سنگ‌های جهان در حدود 4/1 برابر می‌باشد که این غنی‌شدگی در مورد عناصر Eu, Er, Y و Ce برجسته است. بر پایه نتایج تحقیق لایه‌های زغال‌سنگ زیر بخش کلاریز مستعد اکتشاف عناصر کمیاب و نادر خاکی می‌باشد.